Cawete -iveus
Apparence
Li cawete -iveus, c' est ene cawete tipike do walon ki sieve a foirdjî des addjectifs.
L’ addjectif pout divni sustantif :
- il est mo grandiveus => c’ est on grandiveus veråt => Waite ci grandiveus la.
Bodje
[candjî | candjî l’ côde wiki]addjectif
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li bodje pout esse èn addjectif
- grand => grandiveus
viebe
[candjî | candjî l’ côde wiki]Des côps, i s’ acawe a on viebe :
- toursi => toursiveus
- bodje tîxhon «betteln» (briber) => bediveus
sustantif
[candjî | candjî l’ côde wiki]- santé => santiveus
- syince => syinciveus
Sinse
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li cawete -iveus dene ene idêye di rafoircixhaedje, mins sovint veyou d’ on mwais costé.
Insi on grandiveus si vout fé pus grand k' i n' est. I rwaite les djins did hôt.
- Li grandiveus s' infele, si kihene; C' est lu k' est tot. Et l' tchén Da Mårtén N' est pus rén (Nicolas Defrecheux).
Mins rålmint, on trouve on sinse pôzitif, come divins «santiveus» : k’ a ene boune santé.
- Les djins do Cocåze ki boevnut do kefir dimornut santiveus disk’ a 100 ans.
Parintêye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les addjectifs avou l’ cawete -iveus polèt sovint fé des parints avou les cawete -iveusté et -iveuzmint.
- grandiveusté: difåt d' ene grandiveuse djin.
- Douvént k' les peupes s’ ont-st enondé, et les trokeas d’ djins ont tuzé des grandiveustés ? (såme, ratourné pa Georges Sfasie).
- grandiveuzmint: d' ene grandiveuse manire.
- Li rwè Salomon, grandiveuzmint, dijha-st al hourete : kimint savoz k’ in gn a dipus d’ djoûs ki d’ nutes ? (Lucien Mahin, Eviè Nonne)
Ôtes vîs mots avou l’ cawete -iveus
[candjî | candjî l’ côde wiki]Noûmots avou l’ cawete -iveus
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li cawete -iveus a siervou ossu a fé des noûmots :
- wårdiveus: k' a todi l' idêye di fé come on-z a todi fwait.
- Li "Nosse Pere k' est la-hôt" a stî tchanté e latén po rdivni li "Pater Noster", come do tins do vî Bon Diè, surmint po continter sacwants crustins wårdiveus, alez, dandjreus (Lucien Mahin)
- avanciveus: ki vout candjî les viyès matenes.[1]
- islamiveus:
- Les islamiveus sont foirt sititchîs dins l' texhou sociå des ptitès djins.
- puriveus,
Alére
[candjî | candjî l’ côde wiki]Jean Lechanteur, L'extension du suffixe -iveûs en wallon, Dialectes de Wallonie, 14 (1986), p. 57-67.
Sourdant
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ primé, avou «wårdiveus» al Bate di noûmots del Fiesse ås lingaedjes walons 2019.