Conteye di Lô
Li conteye di Lô, c' est est onk des ût payis do 13inme sieke k' aléve diner des bokets a çou k' a divnou l' Walonreye. Come li Conteye del Braibant eyet l' Dutcheye do Limbork, li Conteye di Lô aveut eto bråmint des teres e çou k' aléve divni l' Flande.
Dins l' contêye di Lô, gn a les viyaedjes di Lô et Grand-Lô.
Mwaisse veye[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li mwaisse veye del Conteye di Lô est Hasse.
Istwere[candjî | candjî l’ côde wiki]
Divant 1480, li conteye va passer al Principåté d' Lidje. Pus tård, ces teres la vont divni a pô près li Province do Limbork bedje, mins les viyaedjes walons del Hesbaye (Rozou-Crinnwik, Bierlô, Grinnveye, Oreye, Lin-so-Djer, Tisse, Hacoû) vont dmorer u rivni dizo moennance del Province di Lidje.
On vout ki ça soeye des contes di Lô k' åyénxhe amoenné so Lidje, pu so tote li Walonreye, l' ahivaedje del boûkete, k' a-st on no did låvå (beukweit).
Etimolodjeye[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li ptit mot "lô" (on vî vî mot e walon) provént do tîxhon lauha ki vout dire "bwès". Mins ça a stî stindou å sinse "clairisse", pu "hé a brouyire". Li mot si rtrouve dins bråmint des viyaedjes di Flande: Lo e l' arondixmint d' Dismude, li bwès d' Lo, dé Lovén, k' a dné li no des viyaedjes astok: Kessel-Lo, Korbeek-Lo, Langelo, Bovenlo, Lo-Christi et Lo-ten-Hule e l' arondixmint d' Gant. El Walonreye, on l' ritrouve dins l' no des viyaedjes di Bierlô, et Pondlô. Inte les deus, gn a li foirt rilomé "Waterlô".
Li "Z" k' i gn a e mot francès Looz et ni "N" do mot flamind Borgloon est on sene do pluriyal (Carnoy, 1948). Dabôrd, li sinse est "ezès bwès". E walon, li scrijha "ooz" a stî rcoprin come li betchfessô "ô", come dins Trooz , li vî scrijha po "Trô".
Nos d' famile[candjî | candjî l’ côde wiki]
Sacwants no d' familes di Walonreye et d' Flande, volnut dire "onk ki provént do viyaedje u del Conteye di Lô": Lau, Loos, Loose, Looz, Looze, Delooz, de Looz-Corswarem (riloukîz a: Cwareme), Deloz, Deloos, Deleau, Delleau, Delleaux, Loosen, Loossens, Loozen, Loisen (Herbillon & Germain, 1996).