Gaston Libiestreye e walon

Èn årtike di Wikipedia.
(Redjiblé di Gaston e rfondou)
Coviete

Gaston l° 10, c' est ene binde d' imådjes ki avou Gaston Lagaffe (Gaston Biestreye) ratourné e walon pa Yannick Bauthière.

Mwaissès dnêyes[candjî | candjî l’ côde wiki]

I fourit eplaidî pa Yoran Embanner, e minme tins dins ene setinne di "ptits lingaedjes".

Il a vudî a 5.000 egzimplaires, inte di zels, 4000 pol martchî del Walonreye. Pår el Walonreye, il a stî cossemé pås Noer Dessén.

Gn a la cwarante fåves, nén pikêyes des viers, ratournêyes e walon (et rashiowes e scrijhaedje rifondou).

Al copete do martchî, gn a cwate pådjes a môde di djournå, k' el tite, c' est "Li ptit monde do biestreyofone". Ça raconte çou k' ariva a l' instrumint k' el Gaston a adjinçné, on pô come les 40 Molons.

Li live esta cnoxhou long et lådje el Walonreye, pask' il a stî prezinté å djournå televizé do 9 di setimbe 2007, et dmorer sacwants djoûs sol waibe di Vivacité.

ISBN 978-2-914855-43-3

Stampaedje des persounaedjes[candjî | candjî l’ côde wiki]

Pa sacwants uzaedjes linwistikes, on pout adviner li provnance djeyografike des copleus da Libiestreye.

  • Lu-minme (Gaston Lagaffe dins l' mwaisse copeye), subtil come on molon dins del farene, est, come di djusse on Namurwès : i dit "vaici", "vaila".
  • Li boss di mon Dupuis, Nakelmaker, come di djusse, c' est on Carolo.
  • Li Tchîf, Purnale, est …
  • Lifel, el copleu da Gaston, c' est on Lidjwès.

Li walon då Gaston 10[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li ratourneu, c' est on raprindisse ki s' a-st enondé dins ci albom la sins waire d' aspalaedje di des "vîs scrijheus". Pol rashiaedje e rfondou, il a yeu sacwants côps di spale da Pablo Sarachaga (mins ki n' a nén rlî tote l' ouve).

Li rzultat n' est nén må, veyanmint çou k' on-z a dit enawaire.

Adjinçnaedjes di fråze[candjî | candjî l’ côde wiki]

beas adjinçnaedjes[candjî | candjî l’ côde wiki]

  • aidant viebe "awè" avou les viebes di mouvmint
Dji dvreu ddja awè arivé dispu on cwårt d' eure (p. 36)

adjinçnaedjes flotchreces[candjî | candjî l’ côde wiki]

  • "pupont" est eployî estô di "pus"
Dji n' pou pus drovi ciste …RRAAA (p. 19).
Ça fwait on ptit tind ki nos n' avans pus djåzé di ci instrumint d' muzike la… (p. 24).
Dji n' a pus k' ene solucion (p. 36)

Motlî[candjî | candjî l’ côde wiki]

Beas mots walons[candjî | candjî l’ côde wiki]

Dji n' a pus k' ene solucion, li pus disbåtchante (p. 36)
Dji n' bodje nén si les moxhons n' sont nén la, ambedeus (p. 36)
D' efet (fr effectivement), li nive est aspirêye, ey intere pa les trôs do tchåfaedje (p. 19).

Riwalonijhaedjes interessants[candjî | candjî l’ côde wiki]

enierver I cminçnut a m' enierver, Purnale et les ôtes.

Calcaedjes do francès[candjî | candjî l’ côde wiki]

elle est monstruweuse (on pôreut replaecî pa ene fråze avou on no : "c' est on vraiy monse").
elle est enôrme (elle est nouzome).

Sitindaedje di sinse[candjî | candjî l’ côde wiki]

"crepe" po ene pitite måjhon po sognî les oujheas.

Rifondaedje a ratuzer[candjî | candjî l’ côde wiki]

djaeye est scrît "gaeye". La, li "Gaston" a permetou di raparfondi l' cayet, et vey k' i gn aveut di l' astoca po scrire "gaeye".[1]
moussî / muchî (ôte dobe rifondowe) est scrît "mouchî".

Difoûtrinnes hårdêyes[candjî | candjî l’ côde wiki]

Sourdants & pî-notes[candjî | candjî l’ côde wiki]

  1. Loukîz cial ene bate di dvize ladsu.