Hinne (aiwe)
Li Hinne, u Hinne[1] (e walon coinrece, In.ne[2] (coinreçmint In.ne u Ène; e francès Haine el Beldjike eyet Hayne el France, e neyerlandès Hene), c' est ene corante aiwe di Beldjike (Walonreye) et d' France, ki s' maxhe e l' Escô a Condé-so-Escô.
Dischindants etimolodjikes[candjî | candjî l’ côde wiki]
Hinne a dné leu nos å Hinnot (conteye et province) ey ås viyaedjes walons del Botinne (El Bos d' Hinne), Hinne-Sint-Pire (Sint-Piére), Hinne-Sint-På (Sint-Pôl) eyet Veye-so-Hinne (Vile-sur-Ène). Et ås hameas do mimme no a Bådoû ey a Boussu-dlé-Mont.
Coraedje[candjî | candjî l’ côde wiki]
D' Anderluwe al Marlanwé[candjî | candjî l’ côde wiki]
Ele prind sourd a Anderluwe. Pu cori so Carniere et trevåtchî Marlanwé.
Sol comene del Lovire[candjî | candjî l’ côde wiki]
Ele arive a Hinne-Sint-Pire (leyant Hinne-Sint-På sol costé), pu trevåtchî Sint-Vå et Triviere.
Djusse après Triviere ele va vey agoliner ene aiwe ki vént d' Perone, pu l' ri des Estenes. Pu passer a Sterpi, pu a Mårache, pu dlé Bouswa.
Sol Rû ey a Mont[candjî | candjî l’ côde wiki]
Ele avént adon a Veye-so-Hinne. la k' ele riçût Wanze so s' droete erive.
Après, ele court eviè Havré pu so Ouboû, pu so Nimi divant d' moussî a Mont, la k' ele va esse tchenålijheye, et s' lomer pacô «tchenå do Cinte».
Ele cwite Mont po Djmape, la k' ele riçût l' Trouye so si hintche costé. Pu cori tot droet tot do long d' Otovoye di Walonreye (E42).
Droete lene el Beldjike[candjî | candjî l’ côde wiki]
Après Mont, so ene droete lene ki londje l' otovoye Brussele-Paris (E19),ele court on moumint so Cargnon, pu passer so Sint-Guilin pu a Hinne (Boussu) sol comene di Boussu k' ele leye a Nonne; pu so Biernissåt, pu so Inzî (Moutroû, Pumrwè, Énin et Tulin) la k' gn a ene escluze (a Debihan), divant d' passer so France.
Coraedje el France[candjî | candjî l’ côde wiki]
El France: Sint-Ébert (Saint-Aybert), Tivinchelle (Thivencelle), pu Condé.
Fotografeyes[candjî | candjî l’ côde wiki]
-
A Avrè, di l' ivier. -
Pont dzo Hinne, ewou k' li trén passe. -
Hinne ki dischind.
Dins les belès-letes e walon[candjî | candjî l’ côde wiki]
Dins l' sitroete plake «C' est nén l' Mississipi», li binde «Wôr des rays» endè djåze dins ene tchanson ki va dner l' tite al plake:
- Li Hinne, li Wanze, c' est nén l' Mississipi.
Hårdêyes difoûtrinnes[candjî | candjî l’ côde wiki]
Sourdants[candjî | candjî l’ côde wiki]
- ↑ siervaedje sins årtike, a môde di "Mouze"
- ↑ Li rfondaedje a wårdé l' ancyin H prumrece po sacwants råjhons