Joseph Lebeau
Joseph Lebeau, e walon, Djôzef Libea (a Hu, on prononce Libia), c' est on politikî k' a skepyî a Hu li 3 d' djanvî 1794 et-z î mori li 19 di måss 1865.
C' est lu k' ala rçure li rwè Yopôl Prumî, novelmint lomé Rwè des Bedjes, cwand a-st arivé d' Inglutere, e 1831.
Pus tård, i fourit prumî minisse del Beldjike (1840-1841), après Barthélémy de Theux de Meylandt, et dvant Jean-Batiste Nothomb.
Il a s' posteure a Hu.
Si djonnesse, des trevéns olandès[candjî | candjî l’ côde wiki]
I vna-st å monde a Hu, ey esse beacôp aclevé di s' mononke k' esteut priyesse al pårotche di Hanut. Pus tård i dvénrè cler.
I studia li lwè a l' univiersité d' Lidje, eyet divni pårlî e 1819.
C' est a Lidje k' i frè camaeråde avou Tchåle Rodjî eyet Paul Delvaux. C' est avou zels k' i va ahiver, e 1824, todi a Lidje, li gazete "Mathieu Laensbergh", ki divna pus tård "Le politique". Cisse gazete la aida li pårti catolike a s' mete avou les liberås siconte do minisse Van Maanen, sins s' mostrer schåynetmint disconte do Rwè Wiyåme prumî.
Libea n' cwerive nén après l' dispårtixhaedje del Beldjike d' avou l' Olande, mins li revolucion el foircixha a prinde cisse voye la.
E 1830, i fourit-st evoyî come riprezintant do payis d' Hu å Congrès Nåcionå.
Si cårire el Beldjike[candjî | candjî l’ côde wiki]
Minisse des afwaires etrindjires do Govienmint provizwere (1830-1831), sol termene del redjince da Surlet de Chokier. C' est lu ki va propôzer Leyopôl di Sasse-Cobork come rwè des Bedjes.
I divna minisse del djustice e 1932.
I fourit tchoezi deputé po Brussele e 1833, eyet wårder on sidje e pårlumint disk' e 1848.
Cåze d' adires avou l' rwè, i s' rissaetcha come minisse del djustice e 1834.
E 1839, c' est lu ki sina li Påye des 28 årtikes. Ladvins, on rindeut al Olande des bokets des dutcheyes do Limbork eyet do Lussimbork. On l' ataca, adon, tot l' ametant d' aveur trayi les interesses del Beldjike.
I fourit eto govierneu del province di Nameur (1838), ambassadeur al diete di Francfoirt (1839).
E 1840 i meta so pî on govienmint liberå, mins ki n' dura waire : do 18 avri 1840 å 13 d' avri 1841.
A dater d' adon, i n' ocupa pus nole plaece dins l' govienmint. Mins s' continouwa-t i di sotni les idêyes liberåles eyet siconte-clericåles.
Ses scrijhaedjes[candjî | candjî l’ côde wiki]
- La Belgique depuis (Li Beldjike dispoy) 1847 (Brussele, 4 vols., 1852);
- Lettres aux electeurs belges (Letes åzès electeus bedjes) (8 vols., Brussele, 1853-1856);
- Souvenirs personnels et correspondance diplomatique 1824-1841 (Sovnis da minne eyet corespondince diplomatike 1824-1841) (Brussele, 1883, eplaidî pa A. Freson).