Uzeu:Lucyin/intrêyes decimbe 2004

Li splitchant motî do walon: intrêyes do moes d' decimbe 2004.

Viyaedjes et Veyes del Walonreye

Province di Lidje

• Lixhe
• Nandrin
• Hodi
• Hodister
• Hodimont

Province do Roman Payis

• Bôvetchén

Province do Hinnot

• Weddjî
• Fraine-dilé-Anvegn
• Guilinguî
• Inguî

Province do Lusimbork

• Nådrin
• Bounîpré
• Djimbe, Djimbrea, Djimbrêye

Pitits nos et nos d' famile

• Mierlåd (e F. Mirlon)

Grands scrijheus e walon

• Sohy, Louis
• Faulx, Pierre
• Xhignesse, Arthur

Ôte sicrijheu des anêyes 1990

• Mayence, Robert

Ovrî scrijheu del kimince do 20inme sieke

• Sécretin, Joseph

Diccionairîs do walon

• Pirsoul, Léon
• Francard, Michel

Vicance walone

Aboeres del Walonreye

• faro
• Saizon (måke di bire)
• spå-orandje

Mots walons

Mots dmandé pa des uzeus

• cråne (robinet)

Mots spepyîs pår

• bouteure, boutrece, boutreye
• bouter foû, boute-foû
• bouter evoye
• bouter djus
• boute-feu
• boute-tot-seu
• bouteu-foû

• calin, calinreye
• calindjî
• discaliner

• schåle, schalete, schalon, schalî, schali
• schålance
• escabele

• caime
• acaimer

Mots d' ådjourdu

• tender (inglès "tender")
• compas
• werbestele (Almand Wehrbestelle)
• ofinsive
• tourisse, touristike
• harloucrale (noûmot 1980, foû rfondeus)
• diyafrague
• tipike, tipicmint
• absitroet (F. abstrait)
• chôte (ingl. short)
• djine (ingl. djean)
• wekene, wekiner (ingl. week-end)
• addjectif, addjectivire, addjectivrece
• sacsofone
• insolube
• robinet, robintreye
• ciberrôbaler, ciberrôbaleu
• terén
• eplaeçmint
• rinådrece
• russule
• muzura
• gayel, gayelike
• silince
• coca

Mots intrés al varade

• haerna

• tchesse-clå
• tchesse-foû

• refaxhî, refaxhaedje

• potchete

• splincter, splincant

• splinker, splincant, splinke

• spér

• cladjot

• crotche-pî

• forsipoujhaedje

• muzurer, muzeure, muzurete, muzuraedje, muzureu, muzura
  • a mzeure
  • fwait a mzeure
  • foû mzeure

• solive

• dismanver

• fortî

• crin

Mots intrés pa parintêye

båker

• abåker
• båket
• båkeu, båcaedje, båcreye
• båkene

• båkyî, båkiåd
• båcter, båcteu

four

• fôrer, fôrêye, fôraedje
• four
• rafôrer

dobler

• dobelmint, doblaedje, [:Wikt:doblé|doblé]], dobler, dobleu, dobleure, doblêye, doblet, doblete, doblon

Mots intrés pa tinme

simpe sôdårds

• piyote
• plouk
• pioupiou

pupe et foumire

• foumyî, foumia

• puper, pupaedje, pupa
• pupe
• pupter, pupteu
• pupe di keuve
• pupsak
• grawe-pupe
• tir ås pupes
• tire-pupes

coleurs

• coleur
• dåborer
• mete e coleur, metaedje e coleur, meteu e coleur

• orandje, orandjåde
• peme d' amour
• sipå-orandje

Cekes, toneas et taessale

• taessale

• ceke

• cecler, cecleu

Plantes

• waisse

Biesses

• måvi, måviåd
• måvi d' aiwe
• miele, mierlåd
• måvi blanc colé
• blanc colé
• graevî
• tchet-houwant

Linwince & croejhete walone

cawetes et betchetes

• -a (F. -ail)

omonimes

• fôrer (diner do four)
• fôrer (tchôkî)

• molet (addj., nén bén deur)
• molet (o.n. gros del djambe)

• fok (seulmint)
• fok (sôre di tchén)

• rinåd (biesse)
• rinåd 2 (sacwè ki rnåde foû d' tere)

• crin (parfonde coixheure)
• crin (di tchvå)

pwaires minimom

• båkea (viye ayesse di cinse)
• bokea (pitit bos)

Sinonimes

• bineu
• [[:Wikt:pwinteu|pwinteu]
• tchômeu
• [[:Wikt:foû-mwaisse[foû-mwaisse]]
• foû-plaece
• [[:Wikt:foû-posse|foû-posse]

• harbote
• paile, pailete

• caime
• crinire

adviebes

• foû, foû di
  • foû-moennaedje
  • foû-moenner
  • [[:Wikt:foû-mwaisse[foû-mwaisse]]
  • foû-pårt
  • foû-plaece
  • [[:Wikt:foû-posse|foû-posse]
  • foû-rîle, foû-rîlêye
  • [[:Wikt:foû-rotche|foû-rotche]
  • foû-scwere
  • foû-vizaedje
  • foû-voye
  • foû-waidyî, foû-waidiaedje
  • foû-z-eures
  • foû-z et houte
• foû (adv., foirt)
• foûtrin, foûtrinnmint
• difoûtrin, difoûtrinnmint

Divancetes

• divant / dvant (F. devant)
• divant / dvant (F. avant)
• divanteure, divantrin

• divantrinnmint
• padvant
• ådvant, ådvant di

• dirî, dirîtrin
• padrî

Aloyreces

• dabôrd, dabôrd ki

Ricoridjaedjes, recråxhaedjes, et "wikijhaedjes"

• tchamosseure
• tchamossî, tchamossaedje
• harlake
• schô (djeron)
• schô (aveur schô ses dints)
• schorsoe, schorseye
• sordjoû
• tanfler, tanfla
• oremusse
• rinåd
• rinåder, rnådrece
• rôbaler, rôbaleu
• rôbaler foû
• lapén
• erîler, erîlé, erîlêymint
• colé
• dos, dôsse, dossire, dossî, dossêye, dossete
• dossî (v.)
• bounî
• graevî, graevete, graevleus