Côde sourdant di «Chleu (lingaedje)»

{{Wiccionaire|chleu}}
[[Imådje:Tachelhit.png|thumb|Mape do techelheyt (rodje vif)]]
[[Imådje:Amz-achkid.jpeg|thumb|"achkid" (vén, vinoz), mot chleu corant tipike, e caracteres laténs et arabes, come no d' restorant]]
Li '''chleu''' ou '''techelheyt''' ou '''lingaedje echleu''', c' est on [[lingaedje]] [[amazir]] del [[Nonne (costé del Daegne)|Nonne]] do [[Marok]].

C' est l' [[lingaedje berbere]] li pus cåzé å monde (8 a 10 miyons d' djåzants et djåzantes). Å Maroc, so les 30 åcint del djin ki dviznut [[amazir]], 52 åcint cåzèt techelheyt..<ref>Ahmed Boukous, ''Revitalizing the amazigh language'', [[IRCAM]], Rabat, 2011, ISBN 978-9954-28-124-6, p. 29.</ref>

C' est l' techelheyt ki rvént li pus sovint dins l' motlî corant do [[cmon amazir marokin]].

Code [[Côde ISO 639|ISO]] : '''shi'''

== Spårdaedje ==
[[Imådje:Zgh Haha ⵉⵃⴰⵃⴰⵏ ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ.jpg|thumb|ⵉⵃⴰⵃⴰⵏ ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ (les djins do Haha sont des amazirs)]]
Tot l' payis covrou pa les [[montinne]]s do [[Grand Atlasse]] et do [[Ptit Atlasse]], disk' a l' [[Oceyan Atlantike]] a [[Nonne (costé del Daegne)|Nonne]] d' [[Asfi]]. Avou, inte les deus, li [[vå]] do [[Sousse (aiwe)|Sousse]].

Å [[Nôr-Ess]], les [[pårler]]s amazirs do costé d' [[Tinrir]] et do [[Mîtrin Hôt Atlasse]] passèt tot doûçmint do techelheyt eviè l' [[tamazir do Mîtrin Atlasse]], sins k' on n' poye royler ene limotche nete (on pô come li [[walon]] et l' [[picård]] e [[Hinnot]], metans).

Accints do chleu : [[Haha (contrêye)|Haha]] (inte [[Eswira]] et [[Agadir]]), [[Sousse]] (li contrêye li pus pouxhante på nombe di djins et pal ritchesse), erî-payis d' [[Marakech]], [[vå]]s do [[Dadesse]], vås do [[Draa (aiwe)|Draa]].

Veyes k' on î cåze bråmint chleu: [[Agadir]], [[Taroudante]], [[Tiznite]], [[Biyougra]], [[Tafrawoute]], [[Warzazate]], [[Imi n tanoute]], [[Demnate]]. Mins gn a ossu beacôp des chleu-cåzant dins les grandès veyes do Marok: [[Cazablanca]], [[Rabat]], [[Mecnesse]], [[Fez]], [[Tandjî]]. 

Gn a, avou, toplin des djins ki djåznut techelheyt l' ont-st [[ebagué]] eviè l' [[Urope coûtchantrece]].

== Ortografeye ==
=== Politike linwistike marokinne ===
El [[politike linwistike]] d' asteure å [[Marok]], li chleu est scrît avou des caracteres [[tifinar]]s. Dins l' acsegnmint di l' [[amazir]], i n' est nén schåyî des ôtes lingaedjes amazirs do Marok, li [[tamazir do Mîtrin Atlasse]] eyet l' [[rifin (lingaedje)|rifin]]. L' acsegnmint e scrijha tifinar shonne diveur moenner a on [[cmon amazir marokin]]. C' est l' lomaedje ki s' a spårdou po si studia e [[Wiccionaire walon]], todi. Mins l' atuze n' est nén håynêye noer so blanc.

=== Uzances des Wiccionaires ===
Li [[Wiccionaire]] walon shût l' minme piceure, les mots chleus ni sont nén metous a pårt des ôtes. Mins i sont notés come chleus dins l' hagnon "Spårdaedje". C' est insi k' on les pout aveur so ene categoreye tote seule. Come les ôtes mots amazirs, i sont [[ralfabetijhî]]s e caracteres laténs et, pacô, e caracteres arabes.

Sol Wiccionaire inglès, les mots chleus polét esse sicrîts e l' [[alfabet latén]]. I sont loukîs come on lingaedje a påt, diferin do [[tamazir do Mîtrin Atlasse]].

=== Sacwants motlîs chleus ===
{{Lka}} [[Wikt:Wiccionaire:Kimon_amazir_marokin#Sourdants]]
* Abdellah Bouazza, ''Mini-guide de la faune et de la flore de l'Oukaïmeden, Club alpin français'', [[Cazablanca]], pp. 18-19 (alfabet latén) (rahouca e [[Wiccionaire walon]]: SHI-l1)

== {{HDs}} ==
* {{Lka}} [[Amazir (lingaedje)#Hårdêyes difoûtrinnes]]
* [[:shi:Tasna_Tamzwarut|Wikipedia e techelheyt]]
* (sol [[Wiccionaire]])
** [[Wikt:Categoreye:Amazir_chleu|Pådjes do Wiccionaire walon po li chleu]]
** [[Wikt:Categoreye:Mots chleus|Sacwants mots chleus]]
* {{mic}} Eredjistrumints d' techelheyt: Ratournaedje d' ene [[fåve do vî vî tins]] ([[Li bijhe et l' solea]])
** [https://atlas.limsi.fr/sounds/Amizmiz.mp3 avou l' accint d' Amizmiz] ([[Amezmiz]])
** [https://atlas.limsi.fr/sounds/berbere_tashlhiyt.mp3 avou l' accint d' Agadir] ([[Agadir]])
** [https://atlas.limsi.fr/sounds/Imswan.mp3 avou l' accint d' Imswane] ([[Imswane]])

== Sourdants ==

{{Commonscat|Tachelhit|l'&nbsp;techelheyt}}

[[Categoreye:Lingaedjes]]
[[Categoreye:Monde amazir]]
[[Categoreye:Lingaedje amazir]]
[[Categoreye:Atlasse (hôts tienes)]]