Motî:crama
crama [o.n.] u crami [o.n.] u cramion 2 [o.n.] u cramea [o.n.]
1. usteye des måjhons did dinltins, avou on feu e l' aisse po pinde les tchôdrons, avou tos des dints. Rabaxhî l' crama; rimonter l' crama. Al måjhon ki nos cwitans, dijhans lyi: måy nos cours ni roveyront tes meurs ki pierdèt nosse crama (N. Defrecheux). On pindeut l' crama åvou on tchôdron di scroufier åd dibout, et on meteut padzo do bwès k' on alouméve (H. Pétrez). Li crama tournéve so ses pindeures po-z amoenner l' tchôdron, li cocmwår et l' cabolea padzeu les andîs (J. Houziaux). Dins les ancyinnès tchminêyes, gn aveut des coleccions d' tchôdrons, d' andîs, di cramas, di tchåfretes (P. Otjacques). A si dj' åreu jamwais l' payele ki pind astok do cramea amon Pampé do Torea (R. Barmarin). Les femes, ashides divant l' cramion, tricotént des tchåssetes e schapant ene masse di måyes (R. Painblanc). F. crémaillère. >> pinde li crama: fé ene fiesse cwand on mousse dins ene novele måjhon (avou u sins feu el' aisse). Di ces tins ci, gn a des pindaedjes di crama a totes les lunes. Loukîz a : rimouyî l' bouket, rimouyî l' houpea. F. pendre la crémaillère. >> C' est todi l' tchôdron ° ki dit å crama (u ki lome li crama) "Noer cou !" >> On pout bén fé ene bele croes sol crama; u : >> On frè ene croes e crama: on pout fé ene bele croes; c' est åk ki n' arivrè nén tos ls djoûs. F. événement inattendu, étrange, extraordinaire. >> fé crama: prinde tote li cagnote (à on djeu). Dispu k' il aveut fwait crama sol Toû di Beldjike, il end aveut s' sô (E. Fivet). I spite evoye e criyant "Dj' a fwait crama"; dayeur, al banke, on pout todi fé crama (F. Danhaive). On dit eto: F. gagner, faire bingo, rafler les mises.
2. fiesse k' on fwait cwand on pind l' crama. Dji m' sovénrè do cramea d' èm matante (J. Bertrand dins Lolote). F. pendaison de crémaillère.
3. diåle (do tchår); aparey po tinkyî les fi d' ronxhes, po saetchî èn åbe djus. F. levier, tendeur à crémaillère.
4. ataetche del tcherowe ås traits, avou des ecrins. Magnront i co leu pwin, ashids dsu l' crama d' leu-z eraire ? (J. Guillaume). F. crémaillère de charrue.
5. sistinme d' acrins po regler li foice a dner a tchaeke tchivå dins on landon a deus tchvås. F. crémaillère de palonnier.
6. pîce del direction des otos. F. crémaillère.
| cramiete u cramiote [f.n.]
1. crotchet k' on pind après l' crama, pol ralongui. F. crémillon.
2. aparey po dispinde les tchôdron djus do crama. >> Les Cramietes: sipotaedje des dmorants d' Cins.
Etimolodjeye et tcherpetaedje[candjî | candjî l' côde wiki]
- crama
- bodje latén "kremaster", [1] cawete -a.
- crami cawete -i. [2]
- cramion
- dobe cawete -ion
- cramea
- cawete -ea
- cramiete
- cawete -ete
- cramiote
- cawete -ote
Parintêye[candjî | candjî l' côde wiki]
Disfondowes[candjî | candjî l' côde wiki]
- crama
- crama, crèma, crëma;miersipepieuzmint el mape A.L.W. 5. 2. ey el notule 5. 6.
- crami
- ; crami, cramè, cramwè.
- cramea
- cramia, (cramê); Pc. cramiô.
- cramion
- cramion, cramiyon, cramian, crèmion.
Sicrijhas ezès motîs[candjî | candjî l' côde wiki]
- crama
- crama [E1, O0, C1, C106, S0, S41].
- crami
- crami [S109, S25]
- cramion
- cramion [O0, O2, O4, O5, O102], cramyon [O3], nén dins O100.
- cramea
- cramia [O0, O4, O5, O103], cramya [O3]. [3]
- cramiete
- cramiète [O0, O2, S0]
- cramiote
- cramiote [E212b], cramiotte [E212]
Sipårdaedje do mot e 20inme sieke[candjî | candjî l' côde wiki]
- cramion
- Coinrece Coûtchant walon & aschates walon picård.
- cramea
- sorcoinrece payis di Sterpi, Pitit Rieu, Godarveye, Viveye, Djumet, Djanmioû, Djimnêye. [4]
Sourdants[candjî | candjî l' côde wiki]
- ↑ FEW 2. 1314a (sorlon l' Motî d' Bastogne).
- ↑ ki provénreut del cawete latene -iculum (ALW 5, p. 19.
- ↑ Loukîz al Djivêye des motîs.
- ↑ ALW 5. p. 18-19.
