Motî:kine 1

kine [f.n.]

I. [f.n.]

1. djeu d' societé did dinltins, avou des cwåtes et des limeros dsu, k' i fåt rimpli avou des rondeles k' ont l' minme limero, k' on pexhe tchaeke a s' toû. Ké noveles, les djouweus d' kine ? > Li djeu d' kine est bén råle asteure: on nel djowe pus (H. Forir). El tins des shijhes, on djouweut al kine sovint avou les parints. Onk des djouweûs tireut on biblot d' on saetchet et i criyeut el limero k' esteut mårké dsus. Les cis k' avént ç' limero la so ene di leus cwåtes li mårként avou on boton u ene pice d' on sou. El prumî k' aveut catché tos les chifes d' ene di ses cwåtes criyeut: "kine!", et il aveut wagnî. (Maurice Georges). F. lotto (traditionnel).

2. djeu d' wadjeure, la k' on tchoezixh 6 limeros, et wangnî tote li cagnote si on-z a les bons. Il a wangnî on miyon al kine. Loukîz a : loto. F. lotto (moderne).

3. (v.m.) ås dés: tapaedje des dés ki dene deus cénks.

II. kine ! [mot-criya]

1. (v.m.) al kine, criyaedje do djouweu k' a rimpli ene roye del cwåte avou ses cénk limeros (et ki wangne li djeu). >> fé kine: wangnî, adiercî s' côp. On-z a fwait berwete ?: on-z a fwait kine vouss dire (A. Maquet). F. réussir.

2. criyaedje do djouweu k' a rimpli s' cwåte (et k' ça arestêye li djeu). >> c' est kine: c' est fini. Après ça, ça serè kine, savoz. Asteure, c' est kine, vos n' årez pus rén (J. Coppens). >> c' est kine: c' est pierdou. F. échec. >> por mi, c' est kine: c' est parey, dj' end a d' keure. F. ça m'est égal. >> c' est a pô près kine: c' est a pô près parey. F. la même chose. .

Etimolodjeye

Calcaedje riwalonijhî di l' espagnol "quinto" (cénkinme) (a pårti do criyaedje cwand on-z a des cénks a on djeu, kécfeye les dés).

Omonimeye coinrece

• kine, disfondowe di "kene" (mozete, seke del comere).

Hårdêyes divintrinnes

• Dipus d' racsegnes sol vî djeu d’ kine
• Dipus d' racsegnes sol kine (loto)