Côde sourdant di «Nosse comene dit OYI (label)»

{{Dizo-tite|''Ma commune dit OUI aux langues régionales''}}
[[Imådje:Nosse comene dit oyi 10 sineus.jpg|thumb|Les dijh prumirès comenes sineuses do label]]
[[Imådje:Fiesse Lingaedjes Walons 2023 minisse sinant nosse comene dit oyi.jpg|thumb|sinaedje pa Bénédicte Linard ([[Måmdiy]], 2023)]]
[[Imådje:Greoli Alda spitch.jpg|thumb|Spitch da Alda Greoli å prumî sinaedje ([[Nameur]], 2018)]]
[[Imådje:Francård Mitchî spitch.jpg|thumb|Spitch da [[Michel Francard]] å prumî sinaedje]]
'''Nosse comene dit OYI'''<ref>[[Riwalnijhaedje]] di «''Ma commune dit oui''», avou l' prezintoe «[[Wikt:nosse|nosse]]» rissintou come nén si grandiveus ki «[[Wikt:mi|mi]]»; l' adviebe «[[Wikt:oyi|oyi]]» est pus respondant ki l' ôtes (ây, awè, siyè), la k' c' est l' minme tcherpinte ki l' francès «''oïl''» (''langues d'oïl'').</ref> (e-n [[alzacyin]] '''''JA fer unseri Sproch''''', e-n [[occitan]] '''''Òc per l'occitan''''', e [[burton]] '''''Ya d'ar brezhoneg''''')<ref>li no do label est ratourné dins l' lingaedje oficir («ma commune dit OUI», «OUI à la langue bretonne»), ou halif halof («ma commune dit OYI», «ma commune dit JA»).</ref>, c' est ene operåcion ki dene ene ricnoxhance oficire a ene comene ki fwait toplin des accions po fé rviker on [[lingaedje dilérin]] djåzé so si stindêye di tere.

Po sacwants lingaedjes, gn a eto des [[soce]]s ki pårticipèt.

== pol walon ==
=== Istwere ===
L' idêye a stî enondêye e 2016 pa [[Nadine Vanwelkenhuyzen]] k' aveut ddja oyou djåzé d’ on sfwait label el France (pol [[burton]], l’ [[alzacyin]], l’ [[occitan]] u l' [[galo]]). 

Ele li prezinta å comitî del [[soce]] «[[Fiesse ås lingaedjes walons]]», dizo l' cogne d' on [[label]] come li ci des [[pus beas viyaedjes del Walonreye]], metans.

Di l’ apinse teyorike, l’ enondaedje do pordjet va passer pa on [[tuzoe]] avou Marius Gigot, [[Jean-Luc Fauconnier]], [[Baptiste Frankinet]], [[Michel Francard]] et Alix Dassargues.<ref>{{Ran}} l° 85, bontins 2018</ref> 

Li label serè lomé e francès «''Ma commune dit OUI aux langues régionales''».

=== Contnou des egadjmints ===
Po-z awè l' label, tchaeke comene si doet-st egadjî a fé 15 diferinnès accions pol walon dins 5 dominnes. Tchaeke accion rapoite 5 u 10 ponts. Po-z awè l’ acertineure, les comenes divèt awè, al boune, 100 ponts.

Dominnes
* Dominne 1 : [[atôtchance]]
** mete on tecse e walon dins tos les limeros del gazete del comene (10 ponts)
** mete so pî on pris po riscompinser des djins del comene ki boutnut po les lingaedjes do payis (10 ponts)
** fé ene inkete sol kinoxhance des lingaedjes do payis pa les djins ki vicnut dins l' comene (avou ene aidance do [[Siervice des Lingaedjes do Payis]]) (10 ponts)
** siner li « [[tchåte]] des spotchîs lingaedjes d’ Urope » (10 ponts)
** cåzer walon a l' atake des spitchs (5 ponts)
** fé des papîs d' priyaedje dins les deus lingaedjes (5 ponts)
** mete do walon (ou èn ôte lingaedje do payis) so les papîs a lete del comene (5 ponts)
** fé ene modêye walone del mwaisse pådje del waibe del comene (5 ponts)
** dner des cwåte di vizite dins les deus lingaedjes ås mimbes do consey comunå (5 ponts)
** mete on spot e lingaedje do payis al difén des [[emile]]s oficirs del comene (5 ponts)
* Dominne 2 : [[tuzance]] (culteure)
** pruster ene såle ås [[soces di waloneus]] (10 ponts)
** tos ls ans, mete so pî on spectåke al [[Aisse del Tuzance|aisse del tuzance]] (10 ponts)
** mete des lives e walon dins l' bibioteke del comene (10 ponts)
** tos ls ans, mete so pî ene animåcion al bibioteke del comene (5 ponts)
** mete so pî des animåcions dins les måjhons po s' ripoizer del comene (5 ponts)
** aidî l' amontaedje d' èn ocupaedje e walon (u sol walon) tos ls ans (5 ponts)
** mete do walon (ou èn ôte lingaedje do payis) dins les fiesses del comene (cwarmea, evnd) (5 ponts)
* Dominne 3 : [[scolaedje]]
** fé on ptit live sol walon a dner ås parints des scolîs (avou ene aidance do [[Siervice des Lingaedjes do Payis]]) (10 ponts)
** fé pårticiper les scoles del comene a l' operåcion d' discovraedje des lingaedjes do payis metowe so pî pal Federåcion Walonreye-Brussele (''programme Langues et Cultures régionales en classe'') (10 ponts)
** tos ls ans, mete so pî ene animåcion po les scoles del comene (10 ponts)
** aidî l' amontaedje di tåvlêyes po cåzer les lingaedjes do payis (pruster ene såle, fé do zûnaedje…) (10 ponts)
** mete so pî ene bate di tchanson ou d' [[Bate di recitaedje|recitaedje]] (10 ponts)
** mete so pî ene sicole di walon (ou aidî ès amontaedje) (10 ponts)
* Dominne 4 : veyåvté, [[Tourisse]] et [[economeye]] (*) plakes di rowes e walon (10 ponts); (*) plakes d’ esplicaedje e walon dins sacwants monumints (5 ponts) (*) pormoennådes guidêyes e walon (10 ponts); riclame po rén sol [[waibe (Daegntoele)|waibe]] del [[comene]] ås comieces k’ åront des essegnes e walon, u des mots walons dins leu [[botike]] (5 ponts).

=== Prumîs sinaedjes ===
Les dijh prumirès [[comene]]s k' ont siné po l’ awè, li [[prumî d' måss]] [[2018]], a [[Nameur]], dins les waibes del vice-prezidinte del Walonreye, [[Alda Greoli]].

Vola les comene k' on-z a dit, (inte di zeles les troes grandès veyes del Walonreye):
* [[Blegné]]
* [[Chevri-Rance]]
* [[Derbu]]
* [[Djerpene]] 
* [[Djeve]]
* [[Hu]]
* [[Lidje]]
* [[Måmdey]]
* [[Nameur]]
* [[Tchålerwè]]
<gallery>
Plake ministere Alda Greoli2.jpg|plake do buro da Alda Greoli, la k' les sinaedje s' ont fwait
Sinaedje Nosse comene dit oyi Blegné.jpg|Sinaedje pa Blegné
Sinaedje Nosse comene dit oyi Chevri.jpg|pa Chevri-Rance
Sinaedje Nosse comene dit oyi Derbu.jpg|di Derbu
Sinaedje Nosse comene dit oyi Djerpene.jpg|pa Djerpene
Sinaedje Nosse comene dit oyi Djeve.jpg|pa Djeve
Sinaedje Nosse comene dit oyi Hu.jpg|di Hu
Sinaedje Nosse comene dit oyi Lidje.jpg|di Lidje
Sinaedje Nosse comene dit oyi Måmdey.jpg|di Måmdey
Sinaedje Nosse comene dit oyi Nameur.jpg|pa Nameur
Sinaedje Nosse comene dit oyi Tchålerwè.jpg|pa Tchålerwè
</gallery>

== Avançmint ==
Al [[fiesse ås lingaedjes walons]] 2018, cwate mayeurs u mayoresse, les cis di Blegné, Hu (ki djåza walon), Djeve (ki djåza ene miete walon) et Nameur (ki préjha l' walon) vinît dire leu-z avizance sol pordjet. I respondît a [[Alix Dassargues]], novele responsåve do cayet.

Les shuvants fourît: [[Bive]], [[Fosse-li-Veye]], [[Hesta]], [[Nivele]], [[Walin]] ([[Walonreye walon-cåzante|payis strictumint walon-cåzants]]), [[Bruniau]] (payis [[picård]]), [[Aterte]] (payis [[lussimbordjwès]]-cåzant) eyet [[Biaumont]], [[Chimai]] et [[Fritchapele]] ([[Bote do Hinnot]], [[aschates walon-picård]]).<ref>[[Lucien Mahin]], {{Ran}} 86, esté 2018.</ref>

<gallery>
Alix-Dassargues comene oyi.jpg|Alix Dassargues prezinte l' avançmint do pordjet [[Nosse comene dit oyi (label)|Nosse comene dit oyi]]
Avizances mayeurs Blegné Hu Djeve Nameur comene oyi.jpg|les mayeurs di Blegné, Hu, Djeve et Nameur deynut l' leur sol pordjet
</gallery>

Al [[fiesse ås lingaedjes walons]] 2023, gn ava cénk novelès comenes a dire «oyi».

== Accions pol veyåvté do walon ==
Dins les manires di «mete do walon divant les ouys des djins», on a metou des plakes di rowe e walon (sovint dizo l' francès); ciddé padzo, a [[Bive]] et a [[Nameur]].

<center><gallery>
Wa plake å Moncê Rotchète.jpg
Wa plake Belfontinne Hans-è-bos.jpg
Wa plake Grå-Fayi vôye Cwarnîmont.jpg
Wa plake Grå-Fayi vôye Cwarnîmont.jpg
Plaque toponymique bilingue français-wallon, à Namur.jpg
</gallery></center>

Ou adon, des plakes e walon e l' veye po les [[fiesses del Walonreye]].

<center><gallery>
Tecse Djåke Bietrand Tchålerwè 2022 Fiesses Walonreye Mambor.jpg|tecse da [[Jacques Bertrand]]
Tecses Djåke Bietrand Tchålerwè 2022 Fiesses Walonreye Lolote crama.jpg|pareymint: prumî coplet di [[Lolote (tchanson)|Lolote]]
</gallery></center>

== Djivêye des comenes k' ont rçû l' label ==
E 2023, les comenes k' avént rascodou l' label riprezintént on Walon so troes.<ref>Spitche da [[Julien Noël]], [[Fiesse ås lingaedjes walons]], 2023.</ref>
* [[Andene]]
* [[Anhêye]]
* [[Ater]]
* [[Aiwêye]]
* [[Bôvetchén]]
* [[Bive]]
* [[Blegné]]
* [[Bruniau]]
* [[Tchålerwè]]
* [[Tcheslet]]
* [[Chevri-Rance]]
* [[Chili]]
* [[Cînè]]
* [[Clavir]]
* [[Courcele]]
* [[Crusnêye]]
* [[Dålem]]
* [[Djalhé]]
* [[Djiblou]]
* [[Djerpene]]
* [[Djeve]]
* [[Elziele]]
* [[Erezêye]]
* [[Esneu]]
* [[Fosse-li-Veye]]
* [[Fraine-dilé-Anvegn]]
* [[Hesta]]
* [[Hu]]
* [[Ite]]
* [[El Lovire]]
* [[Les Bons Viyés]]
* [[Li Bork]]
* [[Lidje]]
* [[Li Noûpré]]
* [[Måmdiy]]
* [[Manhé]]
* [[Mont]]
* [[Nameur]]
* [[Perwé]]
* [[Plombire]]
* [[Ramiêye]]
* [[Spå]]
* [[Stoumont]]
* [[Tiniveye]]
* [[Teu]]
* [[Timister-Clairmont]]
* [[Tornè]]
* [[Troes-Ponts]]
* [[Vierton]]
* [[Vizé]]
* [[Walcoû]]
* [[Walin (rebanêye comene)|Walin]]

== {{HDs}} ==
* {{fr}} [https://livre.cfwb.be/aides/labels/label-ma-commune-dit-oui Totes les racsegnes sol waibe do Mwaisse Siervice des Belès-letes et do Live]
* {{fr}} [http://www.federation-wallonie-bruxelles.be/index.php?id=detail_article&no_cache=1&tx_cfwbarticlefe_cfwbarticlefront%5Baction%5D=show&tx_cfwbarticlefe_cfwbarticlefront%5Bcontroller%5D=Document&tx_cfwbarticlefe_cfwbarticlefront%5Bpublication%5D=2374&cHash=248c992b0e712c2e45bfaab17ac98549#.WpqDAqetZvQ.email Papî do "Swer"]
* {{fr}} sol wikipedia e francès, minmès sôres d' operåcion
** [[:fr:Ya d'ar brezhoneg|Minme operåcion e burton]]
** [[:fr:Du Galo, dam Yan, dam Vèr|Minme operåcion e galo]]

== Sourdant ==

{{Commonscat|Nosse comene dit oyi (label)|l'&nbsp;label «Nosse comene dit oyi»}}

[[Categoreye:Lingaedje walon]]
[[Categoreye:Politike]]
[[Categoreye:Rifondaedje et linwe-ehåyaedje]]
[[Categoreye:Nosse comene dit oyi (label)|*]]
[[Categoreye:Federåcion Walonreye-Brussele]]