Pweturlin-sintondjès
lingaedjes > indo-uropeyin > italike > galo-roman > lingaedje d' oyi > pweturlin
Li pweturlin-sintondjès est on lingaedje d' oyi djåzé e Pwetou e Saintonge (France).
C' est on lingaedje d' oyi metou a l' aschate des lingaedje d' ok. Li toponimeye mostere k' i s' a spårdou eviè Nonne so des stindowes la k' on djåzéve, divant çoula, on lingaedje d' ok.
Dins les rlomêyès djins k' ont djåzé pweturlin, on cite sovint François Rabelais.
Come li walon avou li scrîta, on trouve des prouves di l' egzistince do pweturlin dispoy li 13inme sieke. Li pus vî scrijhaedje date di 1554.
Les belès letes e pweturlin, c' est aprume des pîces di teyåte et des monolokes. Gn ourit eto del prôze nén racontrece dispu l' fén do 19inme sieke, aprume avou li gazete samwinnrece "Le Subiet", ki cminça a parexhe e 1901.
Disk' asteure, li pweturlin-sintondjès n' est nén co so Wikipedia.
Po des linwincieusès racsegnes sol mot "pweturlin", alez s' vey e splitchant motî.
Ehåyaedje do pweturlin
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li rfondaedje do pweturlin a cmincî e 1973.
Li rfondou pweturlin a divnou foirt eployî a dater des anêyes 1990.
Li tecnike di rfondaedje, come li rfondou walon, c' est les betchfessîs scrijhas
Gn a e pweturlin li betchfessî “ea” avou les minmès valixhances k' e walon, -ê u -ia.
Gn a eto li betchfessî “jh”, mins i n' si lét nén come e walon.
C' est tot rescontrant les bouteus do pweturlin ki Lorint Hendschel, e 1994, a avnou a l' atuze des betchfessîs scrijhas.
Egzimpe di tecse
[candjî | candjî l’ côde wiki]- e pweturlin-sintondjès: Le poetevin-séntunjhaes ét de l'aeràie daus parlanjhes d'oéll, mé le cote l'aeràie de çhélés d'o. O fét que l'at daus marques daus deùs bords. Mé l'at étou daus marques rén qu'a li.
- ratournaedje walon: Li pweturlin-sintondjès est di l' aroyaedje des lingaedjes d' oyi, mins avou ene miete di l' aroyaedje des lingaedjes d' ok. Çou ki fwait k' il a des måkes des deus boirds. Mins il a eto des måkes rén k' da lu.
- Sourdant : prezintaedje sol waibe do pweturlin.
Sicrijheus e pweturlin
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Yannick Jaulin (eto ome di sinne)