Refaxhaedje
Refaxhî on påpåd, c' est lyi mete ene faxhe (u des bråyes) inte les djambes, et, s' il astchait, tos les rabindlaedjes po lzès fé dmorer e plaece.
Istwere do refaxhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dispu l' vî vî tins, disk' e 1950
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po refaxhî on påpåd, on prindeut on cossén; dissu l' cossén, on pôzéve li faxhe, avou, a on dbout, deus blankès corietes (po n' nén mete des spingues). On passéve li faxhe åtoû do vinte di l' efant, pus inte ses djambes. So s' coir, l' efant esteut moussî d' ene pitite tchimijhe.
Après, on li rmeteut sol cossén avou l' covturete, et å dzo, on drapea. On retoirtyive l' efant dins l' covturete et l' drapea.
Po sotni l' tiesse, on lzî meteut ene efûlete, come on ptit bounet, u on noret.
Ci n' esteut nén åjhey del refaxhî inla; i s' î faleut kécfeye riprinde a mwints côps po reyussi.
On les refaxhive tot hoûte, di ç' manire la, a pô près disk' a cwate moes. Vos årîz yeu dit ene momeye edjipsyinne. Aprsè cwate moes, on n' refaxhive pus k' li coir et les djambes, et les bresses dimorént libes.
Di 1950 a 1980
[candjî | candjî l’ côde wiki]On lî meteut des faxhetes inte les djambes, et ene coulote di plastik. Å cmince, on rbouwéve les faxhetes avou do savon, tot lzès striyant comifåt, pu les mete dins ene tchôdrunete ki boléve so li stouve, les stoide, et les mete souwer so on fi, a l' ouxh; pu les ristinde, divant di les reployî.
A pårti di 1955, on-z a yeu des tetras, on cwåré boket d' toele di molton, fwait esprès, ki boeveut bråmint mî les aiwes. End aveut ki les tapént evoye (mins li coulote di plastik, leye, esteut rbouwåve).
Ezès veyes, les pus ritches familes les metént les faxhes al bouwreye, ki passént dins les måjhones po prinde les mannetes, et rapoirter les rnetieyes.
Après 1980
[candjî | candjî l’ côde wiki]Todi pus d' djins ont-st eployî les faxhes-coulotes.