Reschandixhaedje del Daegne
Li reschandixhaedje del Daegne u l' restchåfmint do climat u l' ertchåfmint del planete, c' est on clintcha foirt awiyant di montaedje del timperateure emîtrinne del Daegne k' a cmincî avou l' trevén industriyel (18inme sieke), mins ki s' a ewaeré e 20inme sieke.
Il est cåzé, shonne-t i, på crexhaedje do tô d' CO2 (et ds ôtes resserants gåz) dins l' air.
Prouves do reschandixhaedje del Daegne
[candjî | candjî l’ côde wiki]Prouves veyåves directumint
[candjî | candjî l’ côde wiki]Gn a des glaecîs fondèt totavå l' Daegne, çou k' aveut ddja stî rilevé dispu les anêyes 1950.[1]
Les fleurs k' on pout trover e-n ene metowe såjhon dins on metou payis sont sovint bråmint pus tårdowes ki di memwere di djin.[2]
Sincieusès prouves
[candjî | candjî l’ côde wiki]Des foraedjes dins l' calote di glaece des pôles mostrèt li contnou e CO2 sieke pa sieke dispu les trevéns djeyolodjikes. Li rmontêye des tôs d' CO2 ni s' a måy fwait avou ene téle felesse ki ces dierins 200 ans cial.[3]
Espaitchaedje do mouvmint
[candjî | candjî l’ côde wiki]Å liveas des estats
[candjî | candjî l’ côde wiki]L' avanceye des accions des estats si mzeure on côp l' an al conferince di l' ONU sol climat (COB).
Å livea des mierdjins
[candjî | candjî l’ côde wiki]Gn a sovint des rotaedje po renonder les djins, mierdjins et politikî a fé ene sacwè pus rade et pus straegnmint. E 2018, ene sifwaite manif a rashonné a Brussele dipus d' 75.000 djins.[4]
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ On cromo k' on aveut avou l' tchocolåt Jacques, riprezintant on glacî do Growenlande, li tecse finixheut pa de toute évidence, la terre se réchauffe (aiwdirotchmint, gn a l' Daegne ki s' reschandixhe).
- ↑ Rilevêyes da Uzeu:Lucyin e l' Årdene (ban des Libins e moes d' octôbe, di 1990 a 2018.
- ↑ Fime d' Al Gore sol l' ecolodjeye, anêyes 2010.
- ↑ Jean Cayron, Nos esténs 75.000 a rclamer pol climat, Li Rantoele 88, ivier 2018-2019.