Gregne : Diferince etur modêyes

Navigation interactive dans l’historique

← Diferinces des candjmints di dvant Diferinces des candjmints shuvants →

Contenu supprimé Contenu ajouté

Intégrés

Modêye do 6 djun 2005 à 23:42

Ene gregne, ou heure, c' est l' boket do bastimint d' ene cinse, la k' on rintere li four, les djåbes, et li strin, po k' i soeyénxhe a houte.

Sacwantès gregnes, k' on î rintere did padrî di plin pî sont lomêyes batires-hôtes.

Plaeces d' ene gregne

Li poite, avou ene bawete, et sovint èn ouxhlet. Li poite et ces ahesses la, on dit cobén: li poitreye di gregne.
Li berôdî: c' est on plantchî metou padrî l' poite di gregne fwait avou des pîces di bwès metowes ene dilé l' ôte, a môde d' astaedje, lådje come li mitan del gregne, et deus a cwate metes long. Li berôdî fwait come on pitit cina d' rawete metou dirî l' poite del gregne. I rashîd so les sovronde, u so des bwès del tcherpinte.
Li hourdi u l' hourd u l' dirî d' gregne : c' est on plantchî metou å fond del gregne, ådzeu del plaece ki les tchvås î moussént, avou l' tchertêye padrî. Sovint li plantchî esteut fwait d' belès plantches, po n' nén k' i n' tchaiye del poûssire so les tchvås, k' årént polou tosser.
Li schamea (pitit lodjmint fwait dins on tas d' four u di strin).
Li sovronde u somî.
Li mafe: ene alêye a droete u a hintche del grande alêye, k' on-z î tapeut les djåbes. I pleut esse al tere u so on bas plantchî. On î meteut eto l' lén. Il esteut separé di l' aire di gregne pa on ptit murea, avou ene sovronde ådzeu.
Li cina u traveure: plaece po rmete li four.
Li bå u sômî (grosse pîce di bwès ki va d' on meur a l' ôte ki sotént l' toet et ki pout rashire on meur do gurnî.
L' aire di gregne, k' on dit eto li daegn, u l' batire.
Li hourdaedje (li tcherpinte di dzeu).
Li houtche.

Ôtès ahesses des gregnes

tchesse-rowe: pire metowe a l' intrêye des gregnes, po tchessî evoye li rowe des tcheretes, po n' nén disbrôler li poite di gregne
Li houtche: la k' on meteut les molowès dinrêyes.

Li mot gregne dins les nos d' plaeces.

avou "heure"

rowe al heure, moustî al heure: rowe et coulot d' Tchôfontinne.

avou "gregne"

rowe des Gregnes: rowe di Wépion.

@@ Roye 1: / Roye 1: @@
+[[categoreye:bastimints]]
-[[Imådje:loukete.jpg|thumb|li poite di gregne avou l' bawete]]
+[[Imådje:gregne_poite.jpg|thumb|li poite di gregne avou l' bawete]]
-Ene '''gregne''', ou '''heure''', c' est l' boket do bastimint d' ene [[cinse]], la k' on roistêye li [[four]], les [[awousse des dinrêyes|djåbes, et li strin]].
+Ene '''gregne''', ou '''heure''', c' est l' boket do bastimint d' ene [[cinse]], la k' on rintere li [[four]], les [[awousse des dinrêyes|djåbes, et li strin]], po k' i soeyénxhe a houte.
-E l' Årdene, dins les cinses metowes e tiene, on fjheut cobén ene gregne ådzeu do ståve, k' on-z î moussive pa padrî : c' esteut ene '''batire-hôte'''.
+Sacwantès gregnes, k' on î rintere did padrî di plin pî sont lomêyes [[batire-hôte|batires-hôtes]].
 == Plaeces d' ene gregne ==
-[[Imådje:beroodii.jpg|thumb|berôdî (li dierin sômî et mårké pa des blankès fletches)]]
+[[Imådje:gregne_divins.jpg|thumb|Adjinçnaedje d' ene gregne (ådvins)]]
 * Li poite, avou ene [[Motî:bawete|bawete]], et sovint èn [[Motî:ouxh|ouxhlet]]. Li poite et ces ahesses la, on dit cobén: li [[Motî:poite|poitreye]] di gregne.
-* Li [[Motî:berôdî|berôdî]]: c' est on plantchî metou padrî l' poite di gregne fwait avou des pîces di bwès metowes ene dilé l' ôte, a môde d' astaedje, del lårdjeur del gregne, et deus a cwate metes long. Li berôdî fwait come pitit cina d' rawete metou dirî l' poite del gregne. Ubén i sieve di tape, po berôder les djåbes do tchår viè l' cina. I rashîd sol sovronde.
+* Li [[Motî:berôdî|berôdî]]: c' est on plantchî metou padrî l' poite di gregne fwait avou des pîces di bwès metowes ene dilé l' ôte, a môde d' astaedje, lådje come li mitan del gregne, et deus a cwate metes long. Li berôdî fwait come on pitit cina d' rawete metou dirî l' poite del gregne. I rashîd so les sovronde, u so des bwès del tcherpinte.
-* Li [[Motî:hourdi|hourdi]] : plantchî å fond del gregne, ådzeu del plaece ki les tchvås î moussént, avou l' tchertêye padrî.
+* Li [[Motî:hourdi|hourdi]] u l' hourd u l' dirî d' gregne : c' est on plantchî metou å fond del gregne, ådzeu del plaece ki les tchvås î moussént, avou l' tchertêye padrî. Sovint li plantchî esteut fwait d' belès plantches, po n' nén k' i n' tchaiye del poûssire so les tchvås, k' årént polou tosser.
 * Li [[Motî:schamea|schamea]] (pitit lodjmint fwait dins on tas d' four u di strin).
 * Li [[Motî:sovronde|sovronde]] u somî.
-* Li [[Motî:mafe|mafe]]: on-z î rmeteut les djåbes divant l' bataedje, pu après li strin. I pleut esse al tere u plantchî.
+* Li [[Motî:mafe|mafe]]: ene alêye a droete u a hintche del grande alêye, k' on-z î tapeut les djåbes. I pleut esse al tere u so on bas plantchî. On î meteut eto l' [[lén]]. Il esteut separé di l' aire di gregne pa on ptit murea, avou ene sovronde ådzeu.
 * Li [[Motî:cina|cina]] u [[Motî:traveure|traveure]]: plaece po rmete li four.
 * Li bå u sômî (grosse pîce di bwès ki va d' on meur a l' ôte ki sotént l' toet et ki pout rashire on meur do gurnî.
@@ Roye 19: / Roye 17: @@
 * Li [[Motî:hourdaedje|hourdaedje]] (li tcherpinte di dzeu).
 * Li [[Motî:houtche|houtche]].
 == Ôtès ahesses des gregnes ==
 * [[Motî:tchesse-rowe|tchesse-rowe]]: pire metowe a l' intrêye des gregnes, po tchessî evoye li rowe des tcheretes, po n' nén disbrôler li poite di gregne
 * Li [[Motî:houtche|houtche]]: la k' on meteut les molowès dinrêyes.
+== Li mot gregne dins les [[toponimeye|nos d' plaeces]]. ==
-== Li mot gregne dins les nos d' plaeces. ==
 === avou "heure" ===
 * rowe al heure, moustî al heure: rowe et coulot d' [[Tchôfontinne]].