Mancî lingaedje

On mancî lingaedje (on dit eto avou po tchaeke mot, ene idêye diferinne padrî l' tiesse : spotchî lingaedje, formagnî lingaedje, lingaedje dilérin, pitit lingaedje, lingaedje do payis) , c' est on lingaedje ki pôreut bén ndaler bénrade evoye, pask' i gn a cåzu pupont d' djins kel djåznut.

On mancî lingaedje est todi replaecî pa on spotchant lingaedje. Tot on tins, i vont viker ambedeus, onk dilé l' ôte. C' est ene situwåcion sociolinwistike k' on lome li diglosseye. Po les cis ki cåzèt li spotchant lingaedje, l' ôte est sovint rwaitî come on patwès.

Sins ene politike linwistike pol rivicaedje di l' espotcheye langue, li diglosseye eva todi eviè li disparexhaedje do ptit lingaedje et l' uzaedje rén k' do spotchant lingaedje.

Li rvicaedje d' on mancî lingaejde ni s' pout fé k' avou des accions pol linwe-ehåyaedje eyet avou li rfondaedje del langue.

Si les troes sacwès (politike linwistike, rifondaedje et linwe-ehåyaedje) n' adiercèt nén leu côp, li spotchî lingaedje divént on moirt lingaedje.

Sacwants mancîs lingaedjes

• tos les lingaedje d' oyi apus kel francès.
• tos les ptits lingaedjes di l' Espagne, apus kel catalan k' a l' air d' aveur bén rprins.
• tos les lingaedjes gayels.
• cåzu tos les lingaedjes do payis e l' Afrike.
• tos les lingaedjes des Indyins d' Amerike.

Sacwants movmints eternåcionås po disfinde les mancîs lingaedjes

• AIDLCM (Association internationale des langues et cultures menacées), ki s' penleu, c' est Paul Lefin, et k' eplaide ses noveles dins Cotcorico.

Hårdêye difoûtrinne

• Ene waibe e francès po les mancîs lingaedjes