Occitan : Diferince etur modêyes
m r2.7.1) (robot candjî: nn:Oksitansk |
m r2.7.2) (robot radjouter: ka:ოქსიტანური ენა |
||
| Roye 100: | Roye 100: | ||
[[it:Lingua occitana]] |
[[it:Lingua occitana]] |
||
[[ja:オック語]] |
[[ja:オック語]] |
||
[[ka:ოქსიტანური ენა]] |
|||
[[kab:Tuksitant]] |
[[kab:Tuksitant]] |
||
[[kg:Kiunsita]] |
[[kg:Kiunsita]] |
||
Modêye do 2 avri 2012 à 21:48
lingaedjes > indo-uropeyin > italike > occitano-catalan > occitan
L' occitan u lingaedje d' ok, c' est on lingaedje roman djåzé sol tîce sud del France (so 6 redjons ou 32 dipårtumints francès), å sud di l' Aiwe di Loire; eyet dins sacwantès vås des Ales e l' Itåleye eyet dins l' Vå d' Aran, e l' Catalogne.
Li no provançå est ossu afeye eployî po djåzer d' l' occitan. Mins li provinçå est djusse onk des pårlers di l' occitan, l' accint del Provance, li diyaleke eployî på scrijheu Frédéric Mistral.
Li no do lingaedje vént di l' adviebe d' acertinaedje ok ("oyi"), tipike di l' occitan, dabôrd ki les lingaedjes romans do nôr k' eployèt oyi.
Insi, li lingaedje d' ok est spårdou a Nonne del France, dabôrd ki les lingaedjes d' oyi sont-st a Bijhe. Inte les deus, å Levant, gn a l' francoprovinçå.
L' occitan est, avou l' catalan, on mimbe del famile occitano-catalane, ene des pus viyès familes di lingaedjes romans avou l' galo-roman.
Å cmince li catalan eyet l' occitan n' fijhèt k' on seu lingaedje, çou ki fwait k' on dit ossu bén «vî catalan» ki «vî occitan» po lomer ci vî lingaedje la.
Catalan ey occitan sont co asteure foirt près l' onk di l' ôte, copurade li variance languedocyinne di l' occitan.
L' occitan a stî on grand lingaedje di culteure tins del moyinådje e l' Urope, eyet les trobadours (trobadors, les cis ki trovèt, do viebe trobar). Les trobadours ont spårdou so tote l' Urope leus tchants et powezeyes amoreuses.
Avou l' impôzicion do francès på pouvwer royå sol teritwere francès, l' occitan cmince a piede do prestidje a pårti do 14inme sieke.
Les côps les pus deurs siconte do lingaedje ont stî dnés tins del Revolucion francesse, cwand li varyisté des lingaedjes esteut veyowe come mançant li revolucion.
Mågré k' c' esteut co l' lingaedje djåzé tos les djoûs pa beacôp des djins al campagne disk' al mitan do 20inme sieke, il a stî replaecî på francès po les cåzaedjes pus formels et po l' sicrijhaedje.
Avou l' sicole obligatwere å cmince do 20inme sieke on va disfinde di cåzer l' lingaedje, come tot avå l' France, avou des pûnixhmints po les efants.
Mins nerén, i gn a co al fén do sieke sacwants miyons d' cåzeus d' occitan, copurade amon les viyès djins, et on cmince de ravicaedje, avou des eplaidaedjes en occitan, eyet des scoles wice ki des cours sont dnés en occitan; les calendretas.
Côde ISO: oc.
Egzimpe di tecse
- en occitan: Totes los èssers umans naisson liures e egals en dignitat e en dreches. Son dotats de rason e de consciéncia e se devon comportar los unes amb los autres dins un esperit de fraternitat.
- ratournaedje e walon: Tos les omes vinèt å monde libes et ewals po çou k' est d' leu dignité et d' leus droets. Leu råjhon et leu consyince elzi fwait on dvwer di s' kidure inte di zels come des frés.
(prumî årtike del Declaråcion univiersele des droets del djin)