Cougnou

On cougnou a môde di boulome

On cougnou, c' est ene påstedjreye di Noyé, fwaite avou ene fene påsse, pus longowe ki lådje, avou deus ptits botons ås dbouts. E sacwantès plaeces, li cougnou aveut l' cogne d' on boulome.

Å mitan do cougnou, on mete ene cacaye d' årzeye k' on loméve li botroûle do cougnou.

Spårdaedje et lomaedje

C' est ene påstedjreye di Walonreye eyet d' Picårdeye et l' Tchampagne di France.

El Walonreye walon-cåzante, on l' lome cougnou, ki s' prononce eto: cougnoû, cougnû, cougnô, cougno, cugnô, keugnô, cougneû, cugneu, kègneu, cugnèt, cugnon, cugnan.

El Picårdeye di France, on l' lome e picård «Wikt:queniole».

E tchampnwès, «quénieu».

• 
  avou grosse botroûle
• 
  al môde di Picårdeye di France
• 
  al môde del Tchampagne

Li botroûle do cougnou

Sacwantès sôres di botroûles di cougnou

Å cmince, c' esteut on simmpe rond d' taexhon. Après, on-z a fwait des dessins dsu. Elle aveut on no a tchaeke plaece.

e payis walon

• botroûle, no foirt corant a Tchålerwè (dizo disfondowe boutroûle).
• bodene.
• mastele (a Sombrefe).
• falu (e payis d' Lidje).
• bondiu.
• platea (al Lovire).

e payis picård

• corone (a Opchie).
• boton (a Famiyeurû).
• rôlete (a Ouboû)
• macaron (a Boussu).

Les uzances a vey avou l' cougnou

E payis d' Djodogne, c' est li Ptit Noyé ki passe des cougnous ås efants li nute di Noyé.

Hårdêyes difoûtrinnes

• (fr) Li rcete des cougnous
• "Les beas cougnous del boune cinsresse", ene vraiye istwere di Noyé e payis d' Djodogne (so l' Aberteke)