Gasse

Èn årtike di Wikipedia.
Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « dinner », loukîz cial.

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "gasse", alez s' vey sol Wiccionaire

gasse del campagne flamande e 17inme sieke, pa Breuguel
ezès Stats Unis e 1899
å djoû d' ouy

Ene gasse[1] ou on banket ou on grand dinner, c' est ene eurêye avou bråmint des plats, a l' ocåzion d' ene fiesse. avou bråmint des priyîs, aprume li famile et les soçons.

Motlî[candjî | candjî l’ côde wiki]

Camaerådreçmint, on dit eto: ene cråsse eurêye; ça pout esse djusse on bon dinner ou soper, sins bråmint des djins.

Ene rinchinchete u rinchinchote (eto on golton, ene lofåjhe), c' est on grand dinner inte soçons, avou bråmint a boere.

Sôres di grands dinners el Walonreye[candjî | candjî l’ côde wiki]

Disrôlmint d' on grand dinner (Walonreye, 20inme sieke)[candjî | candjî l’ côde wiki]

E 20inme sieke, el Walonreye, les grands dinners d' famile si fjhént aprume po les påkes des efants, et po les mariaedjes.

Sol tåve, gn aveut todi on menu, mostrant les plats k' alént esse siervous, lomés d' ene manire nén ordinaire, e francès. Gn a yeu kécfeye des mnus e walon mon des waloneus u a des grand dinner di soces di waloneus.

Inte les plats, on tchantéve voltî des tchansons e walon ey e francès. On danséve eto voltî (pacô, so les tåves).

On n' a cmincî a prinde coranmint l' aperitif ki dins les anêyes 1970. Divant çoula, li gasse atakéve avou del sope (copuvite on bouyon d' poye).

Adon-pwis, ene intrêye, metans del vete salåde et do djambon; ou adon des barketes. On cmincive adon a siervi l' vén.

Shuvént sovint deus plats, motoit do pexhon, pus sovint do rosti d' pourcea. Tchaeke di zels avou des canadas (parbolous, fritches u wastea d' crompire).

Li dessert, c' esteut purade do fleyon. Ou adon, ene macedwene di fruts. On n' aveut pont d' froumaedje di totes les sôres, a môde francesse, come ça a cmincî d' esse li cas al fén do 20inme sieke ey å 21inme sieke.

Å pus sovint, li gasse si passéve e l' måjhone do priyeu, ou dins ene såle louwêye.

C' esteut des djins del famile k' aprestént l' plaece po magnî. Mins po fé l' dinner, c' esteut sovint ene coujhnire d' ene ôte famile, ene ki nd aveut fwait on ptit mestî sol costé.

Les schieles (avou les coyîs et fortchetes) estént cobén prustés pal parintêye u pa les vijhéns.

Ci n' est k' tot al fén do 20inme sieke k' on a cmincî a dmander des eurêyes totes fwaites a èn amoenneu d' banket.

Pî-note[candjî | candjî l’ côde wiki]

Commons
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou les grands dinners .
  1. Li mot est bén cnoxhou ezès accints walons do Levant, mins a dvou esse eployî eto e walon d' Nonne, poy k' on l' ritrove dins les scrîts da Djôzef Calozet. Il a l' advintaedje d' esse oridjinå et di n' nén esse veyou d' on laid costé (come li sereut "rinchinchete", boutans).