Virûsse del gripe
Li virûsse del gripe (on dit eto virûsse Inflouwenza u ortomicsovirûsse), c' est on virûsse a ARN, ki cåze des maladeyes do sistinme respiratwere dins toplin d' especes di biesses ås tetes et d' oujheas.
L' adire inte les ortomicsovirûsses, e labo, c' est les sôres di proteyenes k' i fabricnut. Gn a deus mwaissès proteyenes: l' emaglutinene eyet l' neuraminidåze.
Les virûsses sont lomés avou on limero après li H (po l' emaglutinene, Haemaglutinin e l' inglès) eyet li N (pol Neuraminidåze).
Bråmint des djins ont yeu des cnoxhances so les sôres di virusses del gripe di cåze del minêye del pesse des oujheas å virûsse H5N1 k' on nd a bråmint djåzé totavå e 2006.
Les ortomicsovirûsses sont diferins des paramicsovirûsses ki n' acshuvèt nén les djins.
Sacwantès maladeyes cåzêyes pa des virûsses del gripe
[candjî | candjî l’ côde wiki]- gripe des djins
- gripe espagnole (1918)
- gripe aziyatike (1948)
- gripe des tchvås
- pesse des oujheas
- Minêye del pesse des oujheas å virûsse H5N1 (1997-2006)