Aller au contenu

Gåraedje (po gårer)

Èn årtike di Wikipedia.
Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « gåraedje », loukîz cial.
rôlante poite di gåraedje al nive (Walonreye)
dobe gåraedje (basti a pårt)
gåraedje pus bas k' el voye, poite a stok

On gåraedje, c' est ene plaece d' on bastimint, å pus sovint metou å raeze del voye, po mete a houte ene ou puzieurs otos (ou ene camionete).

Sovint li ci ki l' mwaisse-tinant d' l' oto dimeure divins ç' måjhon la.

On gåraedje est diferin d' on bastimint-parkigne.

Istwere des gåraedjes

[candjî | candjî l’ côde wiki]

E l' Walonreye, divant l' guere di 40, n' aveut waire d' oto d' pårticulî. Waire di gåraedje, ça fwait.

E l' Årdene, cåzu totes les måjhons estént des cinses. Elle avént ene poite di gregne ey èn ouxh di ståve. Les ekipaedjes estént gårés e-n on tcheri, k' a dvou ascoyî les prumirès ptitès otos dins les anêyes 1950. Adonpwis, li prumire djermêye d' efants «k' avént stî a scole» et ki rivnént e viyaedje (metans come mwaisses di scole, bastixhît des manaedjes, mins ki n' ravizént pus ene cinse: i n' aveut d' poite di gregne, ni ståves, mins… ene poite di gåraedje.[1]

Dins les anêyes 2000, gnè cmincî a-z aveur des dobes gåraedjes avou deus poites ene dilé l' ôte. Çoula esta sovint waitî come on sene di ritchesse.

Sôres di gåraedjes

[candjî | candjî l’ côde wiki]
  • Gåraedje di måjhon, po mete ene u deus otos.
  • Gåraedje di bildigne u d' otel dins les veyes, sovint dins tere, po mete les otos des dmorants dins l' bastimint ou les pratikes di l' otel. Il î fwait sovint målåjhî maneuvrer.
  • Gåraedje di rindjmint : bon po mete ene oto, mins ki les djins s' è sievnut come gurnî ås ahesses.
  • Pont do dzo la k' on mete les otos dins on feri.

Ôtes uzaedjes des gåraedje

[candjî | candjî l’ côde wiki]

C' est sovint la k' i gn a totes les ehalantès usteyes, et totès sôres di pifots.

On l' pout eto vudî po fé ene pitite fiesse u ene eurêye avou des soçons.

Commons
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou les gåraedjes po gårer l' oto .
  1. Live Dumont et Gaspar 2022 p. 101.