Oronde
Apparence
Ene oronde, c' est èn oujhea passant, ki rvént å bontins, et-z eraler a l' erî-såjhon, pa volêyes.
Famile : Orondîs (hirundinidae)
Ôre des des soverdiyîs (pasrifômes).
Sôres d' orondes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Gn a troes sôres d' orondes el Walonreye :
- oronde di tchminêye ou oronde di cina ou oronde di ståve ou oronde di clotchî ou oronde ås cizetes ou oronde di trô ou noere oronde (Hirundo rustica)
- oronde di fniesse ou oronde di vite ou oronde di veye ou pitite oronde ou terinea (pacô eto : blanc-cou ou tchirou, des emacralés mots) (Chelidon urbica u Delichon urbicum)
- oronde d' aiwe ou oronde di rivaedje (Cotyle riparia)
Mins ôte pårt sol Daegne, gn a bråmint des ôtes sôres d' orondes.
Waitaedje des orondes po saveur li tins
[candjî | candjî l’ côde wiki]Si les oronds volèt hôt, c' est sene di bon tins; cwand ele volèt bas, c' est sene di plouve.[1]
Doûcès creyances
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ene oronde, ça poite bouneur.
I n' fåt nén distrure les nis d' aronde : ça poite måleur.[2]
Dins l' lingaedje walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]On cnoxhe li spot «ci n' est nén ene oronde ki fwait l' prétins»