Mohammed V do Marok
Mohammed V do Marok (eto: Mawoumet Cénk do Marok; Mawoumet ben Youssef), c' est on rwè do Marok k' a skepyî li 10 d' awousse 1909 ey a morou li 26 di fevrî 1961.
C' esteut l' pa da Hassan II eyet l' grand-pa da Mohammed VI.
Vicåreye
[candjî | candjî l’ côde wiki]I dvénrè zultan dizo l' mambornance francesse e 1927.
Adonpwis, e 1957, ci fourit li prumî rwè do dislaxhî Marok.
I divna cnoxhou cwand il ala disconte do Dahir berbere del mambornance francesse dins les anêyes 1930.
E 1940, c' est l' redjime di Vichy ki goviene li Marok et prinde les Lwès siconte-semites. Mohammed V ni vola nén siner ces lwès la, et insi, i waerantixha les Djwifs do Marok siconte des macsådadjes da Hitler.
E 1942, après l' disbarcumint amerikin e Marok et l' Aldjereye, il amonte li conferince d' Anfa, po mostrer ås Aloyîs k' i n' sotneut nén les Nazis.
E 1947, tot veyant bén del France n' esteut nén presse a leyî dislaxhî l' Marok, i va dmorer a Tandjî, teritwere eternåcionå, et fé on spitch ki dmande noer so blanc l' indepindince. Il rmousse å Marok mins les colonialisses francès l' ramasnut et l' evoyî retrôclé a Madagascar (1953).
I rvénrè å Marok e 1955, å moumint kel France acceptêye li dislaxhaedje do Marok.
I fourit onk des mwaisses riprezintants å raploû d' Bandoung (1956) ki va askepyî li mouvmint des Nén Alinîs. Il î sotna les ôtes moenneus des dislaxhiveus mouvmints d' Afrike.