Accints do walon

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « accint », loukîz cial.

Walonreye walon-cåzante

Les accints do walon, c' est les manires di prononcî l' walon, pattavå l' Walonreye walon-cåzante. Et motoit ôte pårt, come amon les Walons del Wisconsene.

Grandès trokes d' accints

Å djoû d' ouy, on ricnoxhe cwate grandès stindêyes d' accints do walon :

• Li Payis d' Lidje u walon do Levant.
  • Li Hôte Årdene
• Li Payis d' Nameur, u walon do Mitan
• Li walon do Coûtchant
  • Li Payis del Lovire
• Li Basse Årdene, u walon d' Nonne
  • L' Årdene nonnrece

Inte li walon et les ôtes pitits lingaedjes romans, n a des stindêyes nén todi åjheyes a classer, k' on lome les "aschates" :

• Aschates walon picård
• Aschates walon gåmès
• Aschates walon tchampnwès

Istwere do pårtixhaedje des accints do walon

Prumire mape do pårtixhaedje des accints do walon, ki mostere fok troes accints do walon (Alphonse Maréchal, 1926)

Ci n' est ki diviè 1930 k' on-z a bén aroyî li Walonreye linwistike. Divant, minme les pårlers di l' Ouwess do Hinnot (picård) estént lomés "walon" ("walon d' Mont).

Mins on n' fijheut ki troes gropes : li walon do Levant, li walon do Coûtchant eyet li walon do Mitan.

Ci n' est ki dviè 1960 k' on-z a ricnoxhou on cwatrinme grope, li walon d' Nonne (Basse Årdene).

Li Walon do Coûtchant a stî pacô batijhî «wallo-picard» (come sol mape cial ådzeu). Mins on a ptchî di wårder ciste alomåcion la (walipicård) po les aschates walon-picård. Dj' ô bén: li Coûtchant del bote do Hinnot (Chevri, Momgniye), coûtchant di l' arondixhmint d' Twin, arondixhmint d' Sougniye, Coûtchant do payis d' El Lovire, fén Coûtchant do Roman Payis (Biernissåt). Mins c' est l' veur ki c' est la li royon d' pårtixhaedje li pus forbatåve.