Anne Frank
Anne Frank vina-st å monde li 12 di djun 1929, et mora e moes d' måss 1945.
C' esteut ene djonnete djwive almande ki scrijha on djournå ki discrijheut l' vicaedje d' ene famile djwive ki dmoréve mucheye des trevéns des Nazis.
Vicåreye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ane Frank vina-st å monde a Francfoirt sol Main, c' esteut l' båshele d' on botikî djwif. E 1933 Ane, avou ses parints eyet si grande sour Margot, si saiwît evoye des nazis ey ariver a Misterdam. E moes d' djulete 1942, la k' les nazis ocupît les Bas Payis, li famile et cwate ôtès djins si catchént dins l' gurnî d' l' eterprijhe ki l' pa da Ane î ovréve. Ene cope d' amisses holandès lzî apoirtént a magnî. E moes d' awousse 1944 les nazis discovrît l' catchete eyet mete les cis ki s' î avént catchî dins des camps d' concintråcion. Ane Frank mora a Bergen-Belsen e moes d' måss 1945; on n' kinoxhe nén l' djoû egzak.
Si djournå a stî trové dins l' catchete vude, k' est asteure on muzêye.
Sicrijhaedje di ses memweres
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Sol termene k' elle a stî dins l' catchete, Anne Frank sicrijha ses tuzaedjes eyet çou k' ele rissinteut dins s' djournå : si prumî sintimint d' amour, les dispitaedjes avou ses parints, li pawe eyet les espwers et les dzirs ont divnou on live.
Li pa Ane, Oto Frank, li seule djin des cis k' estént muchyîs k' a sorviké disk' al fén del guere, fijha-st eplaidî l' djournå da s' båshele e 1947 dizo l' tite Het achterhuis ("Li måjhone did padrî" e neyerlandès).
Li live a stî ratourné dins pus d' 50 lingaedjes diferins. Gn ourit eto des radaptaedjes pol teyåte, emey zels on foirt bea redjårbaedje e walon da Paul Bolland, dizo l' tite Li cayé d' Anne Frank.
E 1959, ezès Estats-Unis, on ndè fjha on fime ki l' tite, c' est The Diary of Anne Frank ("Li djournå da Anne Frank").
