Bapendés
Les Bapende (u BaPende, riscrît e walon Bapendés), c' est on peupe do Congo, dilé Kicwite.
I dmorént dins des cahoutes avou des toets di strin, come des tchetoeres. Gn aveut pont d' finiesse. Gn aveut on ptit ouxh avou des foyes di bananî, k' on fjheut rider so on bambou soyî a deus. Les meurs estént fwaits avou des pikets, raloyîs avou des rampioûles et rimplis d' årzeye. Ådvins, c' esteut tot efoumé. [1]
Les bapendés ont stî studyîs e 1949 pa André Ombredane.
Li revintreye des Bapendés
[candjî | candjî l’ côde wiki]E 1931, les Bapendés trovént k' i s' fijhént gorler pa les grossès societés k' elzî ratchtént leus frutaedjes. Elle avént baxhî les pris (di cåze del crijhe economike di 1929). Dismetant, l' Estat rmontéve les taeyes. Les côpeus d' fruts s' ont-st ahoté.
Les Bedjes ont-st avoyî èn adjint teritoriå, mins k' a forpassé les limites di s' mission. Les Bapendés l' ont touwé, et discôpecî. I s' ont revinté, moennés på tchîf Yonso.
Adon, l' årmêye a-st arivé, et gn a yeu des batreyes k' ont fwait 550 touwés, des deus costés. [2]
Muzike et danse
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les danseuses ont des grandès cotes a carimadjoye, u des coûtes, fwaite di tindou rafia.
Les muzicyins sont-st en erî, sovint 5 :
- onk avou on madimba (sôre di zilifone).
- deus ôtes ki djouwèt do kissandji
- li mwaisse djouweu shofele dins on loukounga. [3]
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ Gilbert Renson, Pilipili, p. 77.
- ↑ G. Renson, come ciddé ådzeu, p. 77.
- ↑ G. Renson, come ciddé ådzeu, p. 77.