Aller au contenu

Sinonimeye

Èn årtike di Wikipedia.
(Redjiblé di Berdeler)

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "sinonimeye", alez s' vey sol Wiccionaire

sacwants sinonimes

Des sinonimes u des Piron-pareys[1], c' est des mots ki vlèt dire djusse, u a pô près, parey.

Li contraire d' on sinonime, c' est on contråve

Sôres di sinonimes

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Po les vraiys sinonimes, n' a nol adire inte les deus mots. Mins, å cmince, il estént seurmint eployîs dins des coines diferinnes do payis, u dins des coûtches sociåles diferinnes.

Po les ôtes (rishonnants mots), gn a des diferinces ki polèt esse tetenes u pus grandes.

Ritchesse d' on lingaedjes e sinonime et linwe-ehåyaedje

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Pus ki l' lingaedje est omodjinne ey erîlé, moens k' i gn a des vraiys sinonimes. Les ptits lingaedjes sont sovint foirt ritches e sinonimes. On cåze, metans, di l' occitan k' a deus troes côps dipus d' mots kel francès, dandjreus a cåze del sinonimeye.

Come les ôtes lingaedjes coinreces, li walon est foû ritche e Piron-pareys, des vraiys et des rshonnants mots, aprume dins sacwants tchamps do lingaedje.

Sacwants vraiys sinonimes dins kékès langues

[candjî | candjî l’ côde wiki]
  • Samstag & Sonneabend (semdi)
  • aaoud, xhil & faras (on tchvå)
  • I shall go & I will go (dj' irè)

Sacwants sinonimes e walon

[candjî | candjî l’ côde wiki]
Sol wiccionaire : Sinonimeye:cåzer bråmint

Li mot "berdeler", purade eployî foû do Payis d' Lidje, a sacwants sinses.

dobleure & ridobler

[candjî | candjî l’ côde wiki]
Recråxhî sol wiccionaire : Sinonimeye:volêye di côps

Pa stindaedje do sinse, tos ces mots la polèt voleur dire pierdaedje sins rispiter a on djeu, ene lûte, ene bate, ene guere, on match.

Tos ces mots la polèt voleur dire eto k' on-z a stî batou platmint (å djeu, dins ene batreye militaire, evnd.).

èn nén esse binåjhe, et l' mostrer a l' tiesse k' on fwait.

  • fé ene seure mene.
  • fé ene tiesse come èn ouxh di gregne, come cwate samwinnes di plouve.
  • Ratourneures
    • grosse biesse.
    • biesse a magnî do four.
    • ossu biesse ki ses pîs, biesse come ses pates, co pus biesse ki ses pîs.
    • pus biesse ki deus coshets loyîs eshonne.
    • biesse a n' nén saveur discopler deus gades.
    • lourd potet
Loukîz a Gaston Libiestreye.

ome, feme ki n' våt rén

[candjî | candjî l’ côde wiki]
Loukîz a : Sinonimeye:ome ou feme ki n' våt rén

djéryî après ene sacwè

[candjî | candjî l’ côde wiki]

onk (ene) ki n' a nén tote si tiesse

[candjî | candjî l’ côde wiki]
Recråxhî sol wiccionaire : Sinonimeye:Dimey doûs

emantchî ene sakî

[candjî | candjî l’ côde wiki]
Loukîz a : «Sinonimeye:groujhî»
Loukîz a : «Sinonimeye:sô et sôlêye» (sol Wiccionaire)

Ôtès pådjes di sinonimeye diswalpêyes dins l' Wiccionaire

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Dins l' Wiccionaire, on-z a porshû l' diswalpaedje di pådjes di sinonimeye :

  1. noûmot atåvlé pa Jeannine Lemaître dins li rvuwe La Wallonne diviè 2005.