Biciclete

On velobike.

Ene biciclete (on dit eto on velo), c' est on rôlant éndjin, avou deus rowes, ki tournèt pal foice des djambes, ki fwaiynut tourner l' rowe do pedalî.-

Motlî

Ôtes lomaedjes des velos : ecnêye ås rowes, tchivå ås deus rowes, becson, zénk.

Istwere

Les bicicletes ont cmincî a-z ariver el Walonreye diviè les anêyes 1890. Dins les ptitès stroetès voyletes des viyaedjes d' adon, elle estént rwaiteyes come des riskeusès éndjoles.

Les coûsses di velo ont cmincî diviè les anêyes 1910. Les velos des coreus la s' lomèt des velos d' coûsse.

Sôres di velos

Des djins qui s' e vont a velo coûtchî.

Solon l' uzance ki les djins font d' leu biciclete, il egziste co bén ene kiriyele di sôres di velos : des bicicletes å troes rowes po les ptits efants, des velos coûtchîs qui permetnut daler pus vitmint k' ene simpe biciclete, des velos qui s' polenut pleyî po les mia pougnî, des bicicletes a l' electrike, des velobikes (velos ki nos plans cåzu raler ewou ç' ki nos vlans avou), et tchik et tchak...

Pîces del biciclete

• 

  Dins les grandès comenes, ça arive ki des soces metnut des velos parkés dinsi po k' les cis k' ont èn abounmint å siervice polnut uzer, al plaece d' end aveur onk amon leu måjhone.

  li rowe, avou l' moyoû, li djante et les rais u reyons; les pneus avou l' tchambe-a-y-air u les boyeas (bweyos).
• les wåde-broûs
• li pedalî avou les pedales; li ptit et l' grand platea (so les velos d' coûsse).
• les frins, avou l' cåbe et les patins
• li cåde
• li poite-bagaedjes
• li tchinne avou on wåde-tchinne; kécfeye on derayeu
• li sele.