Aiwe di Bieme
L' aiwe di Bieme est on ptit rixhot ki sourd a Ôret et s' taper dins Sambe.
Etimolodjeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]On-z è cåze cåze dins ene tchåte di 1226, wice ki l' rixhot ki s' va taper dins Sambe, est lomé Bevena. Po les Romins ça a stî Bebrona (rixhot des bives).
Coûsse
[candjî | candjî l’ côde wiki]L' aiwe di Bieme, ki sourd a Ôret, passe pa... Bieme et vni fé tourner ene machine dins l' Park do Conte d' Oûtmont a Préle.
Di l' eståcion d' alimintaedje d' Åjhô ele court viè l' bate. La, avant d' plonkî pus bas, on bresse si diridjive po s' vudî dins les basses di "l' Etang", passer pa pa-dvant l' Eglijhe k' est la ådjourdu et fé tourner l' rowe d' on molén d' l' abeye. Après awè ridé pa padzo, ele rivnéve å djoû eter li Glaçreye et les "Prodûts Tchimikes". L' ôte bresse, pus stocaesse, après awè tcheyou d' set a ût metes a l' bate, aléve aiwer les paxhis d' Åjhô et d' Menonri, l' tere del "Couturele", s' fåfiler dzo l' grande voye et fé l' frontire inte les waibes do tcherbonaedje di Labiye-Åjhô et l' Glaçreye avant di s' plonkî e Sambe inte les cais d' tchedje et distchedje des deus oujhenes. Si coûsse fijhéve dins les vint kilometes.
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins les anêyes 1947 a 1954 ses aiwes s' ont sovint spårdou dins l' cwårtî d' Menonri et î monter djusk' åzès finiesses. L' aiwe di Sambe î rmontéve vudî s' trop plin. On a fini pa arindjî çoula e rarindjant les costés del rivire. Ene digue di béton a stî coulêye dsu l' droet costé d' l' aiwe di Bieme et on a co rmetou des pus hôtès teres en astantches pa padrî. L' ovraedje s' a fini eviè 1955 pa ene bele pasrele, siervant di tchmin di halaedje, a l' djonteure del Bieme avou Sambe.