Bive (biesse)

Li bive ou castôr, c’ est ene biesse ås tetes ki vike dins les payis nén trop tchôds nén trop froeds.

Sincieus no d' l' indje : Castor fiber (bive d' Urope)

Mins gn a eto li des ôtes sôres di bive.

Motlî

Li frumele si lome bivresse.

Discrijhaedje

Li cawe do bive sovint l tere. Mins i l' rilevèt po n' pont leyî d' passêye.

Dints di dvant , foirt awiyants, et di brune coleur.

Nén åjhey di vey li seke, ca i n' ont k' on clowake, come les biesses.

• 
  cråne di bive sol costé
• 
  padvant (bruns awiyants dints)
• 
  padrî (hanete)

Sipårdaedje

Sipårdaedje

Istwere des peuplåcions el Walonreye

Divinltins, end aveut totavå l’ Beldjike. Mins il avént disparexhou.

Ont stî ramoennés el Walonreye dins les anêyes 1990 (al Croes Schaye). Asteure, i serént 250 familes.

Vicaedje

• 
  rawiaedje d' èn åbe
• 
  Astantche

Vicnut tot do long des aiwes.

I côpèt des åbes avou leus dints di dvant. I les ramoennèt etire, pu les coschetlèt po fé come des léts.

I fwaiynut des astantches so les corantès aiwes ou les laetches.

Mopliyaedje

Al tchôde e moes d' djanvî, dins ene aiwe toprès di 0° C.

S' acoplèt vinte disconte vinte.

Durêye di plinnisté : 100 djoûs. Adon, i djonnlèt e moes d' may et djun.

Li bivresse djonnlêye so s' cawe, riployeye pa padvant.

Les djonnes sont ni-fuyants.

Dins l’ adjinçnaedje biyolodjike

Pout esse riwaitî come ene evayixhante indje di biesse, pa les damadjes k’ i fwait ås plantisses. Mins il est veyou voltî pa les rafiyants d’ nateure, come sôre di biesse disparexhowe, et k’ a come « raviké ».

Eployaedje

On eployive li cråxhe di castôr po medicamint.

Dins les nos d’ plaece di Beldjike

sculteure di bive k' esteut metou e l' aisse del tuzance di Bive

• Walonreye : Bive.
• Flande : Beveren.

Alére

Joseph Lahaye, Li bive, Li Rantoele