Etrernete
L' Etrernete [1] u internete [2] (Intèrnet´ [3]) ou ou Daegntoele ås éndjoles, c' est on raloyaedje di copiutreces totavå l' Daegne, tot-z eployant li protocole TCP-IP.
C' est l' Etrernete k' a permetou l' atôtchance pa emile u pa Messaedjreye Sol Moumint. Mins elle a stî conoxhowe di totes les djins pa l' aplicåcion do W.W.W. (World Wide Web) k' a stî lomêye e walon li Daegntoele ås waibes u li Toele.
Tecnikes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po fé bouter des éndjoles eshonne, les éndjolisses edvintît on novea lingaedje infôrmatike, li HTML (Hyper-Text Mark-up Language) et on « côde del rote », li http (Hyper-Text Transfer Protocol).
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est diviè 1961-1966 ki des rcwereus do Massachusetts Institute of Technology (MIT) et des militaires amerikins ont parvinou a raloyî leus éndjoles inte di zeles. Li prumire rantoele d' éndjoles si loma l' ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network).
Tuzance
[candjî | candjî l’ côde wiki]L' Etrernete prind pårt al tuzance, afeye dins l' tuzance peuprece. Metans, les mîmes (fotos ubén videyos fwaites po pårtaedjî ene opinion ubén ene crake sol daegntoele[4]) so les rantoeles di soçnaedje.
Li tuzance d' etrernete a, padecô, on coté sociolodjike. Pårgezimpe avou les categoreyes di måyes ubén l' osrotuzance.
Hårdêyes difoûtrinnes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Internet, cwè çki c' est d' ça po ene biesse ? (on papî da L. Hendschel di 1997)
- L' istwere del daegntoele (inglès)
Sourdants & pî-notes
[candjî | candjî l’ côde wiki]
- ↑ Ene manire walone di lomer Internet, avou on ristitchî R; mot ramexhné dizo cogne Intrernèt´ d’ on temoen da Josée Spinosa-Mathot.
- ↑ avou on ptit «i», mins padecô on grand.
- ↑ Rashiyaedje e sistinme Feller.
- ↑ https://www.merriam-webster.com/dictionary/meme