Israyel (estat)
| Israyel (estat) | |
 |  |
|---|---|
| Imne nåcionå: Hatikvah | |
_with_disputed_territories.svg) | |
| Mwaisse-veye | Djeruzalem |
| Lingaedje oficir | Arabe |
| Sitindêye • totåle • aiwe | 20 770 km² 2.1% |
| Populåcion • totåle • dinsité | 9,840,000 dimorants 473.8 djins/km² |
| Dislaxhaedje | 14 may 1948 |
| Tchîf d' estat | Isaac Herzog |
| Prumî minisse | Binyamine Netanyanhou |
| Manoye | shekel |
| Coisse d' eure | Heure standard d'Israël, heure d'été d'Israël, Asie/Jérusalem, UTC+02:00, UTC+03:00 |
| Preficse telefonike | +972 |
| Dominne internete | .il, ישראל. |
 I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou Israyel (estat) | |
L' estat d' Israyel, c' est èn estat do Moyén Levant askepyî e 1948 pa les Djwifs siyonisses, avou l' acoird des Inglès ki colnijhént li Palestene.
Il est metou sol Mîtrinne Mer.
Li prumire maisse veye fourit Tel Aviv.
E 1968, li Cnessete vola kel mwaisse veye d' Israyel fourit Djeruzalem. Mins gn a bråmint des ôtes payis ki n' sont nén d' acoird so çoula.
Economeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po-z aveur tant des cwårs po fé l'guere, Israyel est sotnou pa bråmint des Djwifs di totavå. Ey eto, il a rçû ene banslêye di çanses di l' Almagne et des payis k' avént aidî a l' olocosse des Djwifs tins del deujhinme guere daegnrece.
Politike
[candjî | candjî l’ côde wiki]Israyel, c' ene republike avou on pårlumint, li "Cnessete", ey on govienmint moenné pa on prumî minisse. Li prezidint n' a nén grand tchoi a dire, ene miete come e l' Almagne.
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po dvant 1947, loukîz a Palestene.
Li decidaedje fourit prins a l' ONU li 29 di nôvimbe 1947 d' askepyî deus estats : onk djwif, l' ôte arabe, et Djeruzalem dizo mambornance eternåcionåle.
Dins l' pårteye djwive, bråmint des Palestinîs k' î dmorént ont stî tchessî evoye foû payis.
Dispu si askepiaedje, Israyel a dedja fwait 6 gueres.
- Li guere d' askepiaedje (1948)
- Li guere do tchenå d' Souwez (1956)
- Li guere des shijh djoûs (1967), la k' Israyel a-st abroké dins çou k' esteut l' Djordaneye et l' Edjipe (Gaza et Sinayî).
- Li guere di Kipour (1973), ene guere disconte del Sireye et d' l' Edjipe k' a duré a pô près 3 moes.
- Li prumire guere do Liban (1982)
- Li deujhinme guere do Liban (2006)
Djudjmints so l' estat d' Israyel
[candjî | candjî l’ côde wiki]L' estat d' Israyel est rwaitî pa les sconte-siyonisses, et co des ôtès djins, come onk des pus grands risses pol påye e Moyén Levant eyet sol Daegne etire.
Po les ene pårteye des Djwifs foirt rilidjeus, ci fourit est on petchî disconte do Bon Diu, di fé èn estat ki rashonne les Djwifs el Palestene divant l' arivêye do Messeye. [1]
Rilomés Israyelîs
[candjî | candjî l’ côde wiki]Loukîz eto :
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ Yakov M. Rabkin; Au nom de la Torah; une histoire de l' opposition juive au sionisme; [ISBN 2-7637-8024-5]
