Fordoirmaedje d' ivier
Apparence
(Redjiblé di Iviernaedje (zolodjeye))
Li fordoirmaedje d' ivier u iviernaedje des biesses[1], c' est cwand di l' ivier, sacwants biesses si vont fordoirmi, dj' ô bén, dimorer èn estat biyolodjike foirt londjin.
Li contråve di l' iviernaedje des biesses, c' est l' estivaedje.
Fiziolodjeye do fordoirnmaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li biesse ki s'fordoime va fé baxhî li timperateure do coir, po viker ås rastrindou, et rmagnî leu cråxhe, k' elzî apoite :
- di l' enerdjeye (exhowe biyolodjike) po fé tourner çou ki doet co tourner (cervea, metabolisse minimom)
- di l' aiwe, ca l' fondaedje des cråxhe leye do CO2 et di l' H2O.
Cwand i s' dispiertèt, al rexhowe di l' ivier (e moes d' måss po les taessons el Walonreye), il ont spoujhî leus cråxhe et crever d' fwin. C' est po ça k' i n' sont nén si dmesfiyants et s' fé spotchî tot trevåtchant les voyes.
Biesses k' iviernèt
[candjî | candjî l’ côde wiki]Alére
[candjî | candjî l’ côde wiki]L' iviernaedje et l' fordoirmaedje, Ene båke so les bwès d' l' Årdene pp. 269-271.