Lampe
Ene lampe, c' est ene ahesse ki dene del loumire k' on pout mwaistri. Li feu dnéve del loumire eto, mins esteut pus målåjhey a esprinde ey a distinde.
Istwere des lampes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les prumirès lampes, c' esteut des toitches di strin.
Adon ont vnou les tchandeles u wåmales, fwaites avou del cére di moxhes al låme u do shî d' grosse biesse.
Adonpwis, les lampes a l' ôle k' on-z a loumé eto lamponetes u crassets. On modele dedja pus atuzlé, c' esteut l' kénket.
Po-z aler dvant l' ouxh, on waerantixheut l' blame avou des veules, et li stitchî dins ene pitite gayole. C' esteut les lantienes. Li minme modele sierva a mete dins les rowes des veyes, so des hôts pîs : les revierberes.
Avou l' edvintaedje da Thomas Edison del lampe k' on pleut esprinde et distinde did lon tot rdjondant deus fis d' keuve, on-z avna totavå al lampe electrike. Pus tård, avou les piles electrikes, on-z edvinta li toitche electrike. Pu les tubes å neyon et les lampes a basse alouwance.
Gn a eto des lampes po fé aler totes sôres d' agayons, come on pordjectoe d' fimes.
