Aller au contenu

Noer Boton (gazete)

Nwêr Boton

Èn årtike di Wikipedia.
(Redjiblé di Li noer boton (gazete))
Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Noer boton », loukîz cial.
Coviete do prumî limero

Li Noer Boton (ki si scrijheut Nwêr Boton), c' esteut ene gazete e walon askepieye e 1971 pal Coirporåcion des Romans Scrijheus avou l' aidance des Relîs Namurwès.

Ele s' a djoké e 1983, å limero 116, ey esse replaeceye på Såverdea.

Elle a raviké e 2023, avou come tite «Lë Noer Boton», a môde di troemoetî, après l' «moirt» do «Sauvèrdia» e 2022.

3 limeros

Esplikêye do tite

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li no vént d' ene pûnicion des mwaisses di scole po les efants ki djåzént e walon.

Come ça sôrtixheut e noer et blanc, gn aveut on gros noer boton avou cwate trôs so on fond djaene-cocu.[1]

Lë Nwêr Boton à vèyu l’ djoû à Auve lë 27 sètimde 1969. Lucien Léonard présidint dès Rèlis Namurwès èt l’ doyén Gids d’Auve, on yë è l’ëdéye dè mète së pîds one soce dë scrîjeûs walons dè l’ « Brabant Wallon » : dès Brèdonîs. Dj’èsto onk dès scrîjeûs quë l’on pwârté à batème ; quéquefîye lë seûl avou Jean-Jacques Gaziaux, quë vëke co audjoûrdë. Së r’vasî, c’èstot « rén sins pwin.ne. » Lë prëmî scrîjadje dè l’ nëmèrô onk : c’èst më quë l’a scrît.
Le prëmis présëdint : Jules Flaba dè Rou-Merwè, (Roux-Miroir),le sècrètaîre Marcel Evrard dè Saut-Monsieû-Djame (Sart Mèsîre Guillaume)
Ël à drovë sès pâjes à tote one chîléye dë scrîjeûs d’amon nos-ôtes dëvant dè yèsse rëprins pa lès « Sauvèrdia d’avaurcë » è 1995.
Ë-n-a co branmint dès djins quë compëdenèt co l’ Walon. Po ç’ qu’ènn’èst dè l’ causer, c’èst d’djà one ôte paire dë mantches. Èt po l’ sëcrîre : ë-n-a pës waîre po l’ fé. On n’è pout rén, nos n’avans ni stî à s’cole po ça. Nos-alans sâyî dë r’trover on r’méde à ça. Èt nos-aroutëner aus moyéns d’asteure : lès-indjoles d’informatëques, èt l’ twèle, èwou qu’ lès djon.nes sont todë d’ssës. Nos pëdrans l’ walon dè mëtan. Tot l’ monde pout l’ comprinde aujiyemint, dë Nëvèle, à Ôr Grand, tot passant pas Auve, Beauvètchén, Djodogne èt tot d’tchindant pas Pèrwez, Djiblou, Namëur, Dinant, djësqu’à Dinant èt Couvin.[2]

Sacwants scrijheus do Noer Boton

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Scrijheus do prumî limero

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li prumî limero, c' est tos arimés, apus ki l' dierin tecse da «Tèladi» (ki shonne awè stî rprins do Bourdon). Tos les tecses sont ratournés e francès.

Ôtes sicrijheus

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Scrijheus do novea Noer Boton

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li novea Noer Boton (2023) est eplaidî pa Jean Hamblenne. Li mwaisse sicrijheu, c' est Djåke Desmet.

Replaidaedje des tecses

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Jean-Jacques Gaziaux a eto bråmint poujhî dins les scrijhaedjes do Noer Boton po relére les bokets di ses deus antolodjeyes a tinmes :

  • Nos campagnes, sol tinme do vicaedje dins les cinses (1998).
  • Vey voltî, sol tinme des hantaedjes et do mariaedje (2002).
  1. Esplikêyes da Jacques Desmet li 23 d' djun 2020.
  2. Li (novea) Noer Boton, l° 504, djanvî-måss 2023.
  3. Revenir plus haut en : 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 et 3,6 Li Noer Boton, l° 505, avri-djun 2023