Boshale

boshale d' avoenne (Årdene, 1978)

Ene boshale (on djheut eto: ene marionete, ene damjhele, on sôdår, on djougåd, ene copale, ene copurnale), c' esteut on dressaedje di deus djåbes di four u d' avoenne, loyeyes al copete.

On djheut parey d' ene grosse bote di fiole, di luzere, dressêye sol tchamp, disk' a esse tote fenêye.

Li boshale est diferinne do dijhea ki s' fijheut djusse po les dinrêyes d' awousse, avou bråmint dpus d' djåbes.

Etimolodjeye

Les mots «damjhele», «boshale» eyet «marionete» fwaiynut sondjî a ene djonne comere.

C' est kécfeye l’ idêye d' on cotrê d' båshele ki tape å lådje, a môde di triyingue izocele, ki prume.

Pocwè fé des boshales ?

Avou les cawes-di-rat

Cwand on fåtchive al få des fioles (cawes-di-rat), on n’ les ståréve nén. On les levéve, paski l' fiole c' est on hôt fôraedje. Si est ele åjheye a setchi, estant stampêye. Cwand elle esteut souwêye, on l' riståréve so des loyéns , po leyî rsouwer l’ cou. Adonpwis, on l' loyive po-z e fé des djåbes pus maniåves po regregnî. a

Avou l' avoenne

Si c' esteut d' l' avoenne — elle arivéve sovint el fén del rotåcion —, on seméve, avou, des ptitès sminces (clåve) po regrinner l’ tchamp.

Li four di trefe k’ aveut crexhou dins l’ avoenne fijheut ki l’ cou des djåbes esteut pus massif ki l' copete. Dabôrd, i dveut-z esse metou a l’ air, çou ki n’ s’ åreut polou fé, si on åreut yeu loyî do côp.