Oto

Ene des prumirès otos (1886)

Ene oto (on dit eto ene vweteure), c' est èn éndjin ås cwate rowes et å moteur ki rôle tot seu, et berweter les djins d' ene plaece a l' ôte.

Les otos sont les cåzes di bråmint des moirts dins les accidints d' rôlaedje.

Motlî

Li ci ki moenne ene oto si lome li tchåfeu.

Po ene viye oto ki va hinkeplink, on dit on dit dins l' lingaedje corant : ene tcherete, on zénk, on tacot, ene bagnole, on batch.

Sôres d' otos

sorlon l' uzaedje

• oto d' tourisse
• otos d' coûsse (otos ki rôlèt foirt rade, so des circûts fwaits esprès).

sorlon l' enerdjeye

• oto å mazoute
• oto a l' essince
• oto bokegade

Sacwants pîces d' ene oto

• rowes (roles) et pneus; aessi...
• moteur : sopape, segmints, boujiyes
• tchessi : londjron...
• direccion : crama; volant;
• vitesses : tén-cawe ås vitesses
• suspinsion : amoirtixheus; silanblok
• poirtire & fignesses : seres, pougneye
• ahesses  : sidjes; burtale di sidje u cingue di surté; xhoube-vites; saetch a l' air; tåvlea d' boird; lampes-temoens; naxhe ås papîs, retrovizeu, glaeces (finiesses), pare-bijhe, gårdubroûs
• fåres : pitits fåres, grands fåres, loumrotes, glignoteus, erî-fåre, fåres di brouheur...
• rezervwer; djôche a l' essince (å mazoute); stopa
• retrovizeu u erî-glaece

Atchtaedje des otos pa les particulîs

E 1943, gn aveut cåzu pus ene oto d' particulî el Beldjike. A dater d' adon, tos les manaedjes ont cmincî a nd atchter, des rescontes pu des nouves. Diviè les anêyes 1970, gn a cmincî a-z aveur deus otos pa manaedje.

Dins les anêyes 2000, gn aveut bén 5 miyons d' oto d' particulîs el Beldjike (ene po deus djins).

Dins les belès-letes e walon

Guy Cabay baltêye les disdut fwaits pa / avou ene oto dins ene tchanson «Li sabat d' Sinte Mere l' Oto».

Li veye atake a fruzi, å matén

L' infier adschind, c' est l' eure do cråmignon

L' solo n' est nén co levé; ç' n' est rén;

I front l' fiesse s lampions.

Resploe

C' est l' moumint do sabat, l' moumint do sabat

L' moumint do cahu, l' moumint do disdut.

C' est l' Sinte Mere l' Oto.

C' est l' moumint do toubion, l' moumint do vôtion,

L' måle eure des roufleus, l' måle eure des truxheus

L' fiesse des forsôlés

C' est l' Sinte Mere l' Oto.