Oto
Ene oto (on dit eto ene vweteure), c' est èn éndjin ås cwate rowes et å moteur ki rôle tot seu, et berweter les djins d' ene plaece a l' ôte.
Les otos sont les cåzes di bråmint des moirts dins les accidints d' rôlaedje.
Motlî
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li ci ki moenne ene oto si lome li tchåfeu.
Po ene viye oto ki va hinkeplink, on dit on dit dins l' lingaedje corant : ene tcherete, on zénk, on tacot, ene bagnole, on batch.
Sôres d' otos
[candjî | candjî l’ côde wiki]sorlon l' uzaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]- oto d' tourisse
- otos d' coûsse (otos ki rôlèt foirt rade, so des circûts fwaits esprès).
sorlon l' enerdjeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- oto å mazoute
- oto a l' essince
- oto bokegade
Sacwants pîces d' ene oto
[candjî | candjî l’ côde wiki]- rowes (roles) et pneus; aessi...
- moteur : sopape, segmints, boujiyes
- tchessi : londjron...
- direccion : crama; volant;
- vitesses : tén-cawe ås vitesses
- suspinsion : amoirtixheus; silanblok
- poirtire & fignesses : seres, pougneye
- ahesses : sidjes; burtale di sidje u cingue di surté; xhoube-vites; saetch a l' air; tåvlea d' boird; lampes-temoens; naxhe ås papîs, retrovizeu, glaeces (finiesses), pare-bijhe, gårdubroûs
- fåres : pitits fåres, grands fåres, loumrotes, glignoteus, erî-fåre, fåres di brouheur...
- rezervwer; djôche a l' essince (å mazoute); stopa
- retrovizeu u erî-glaece
Atchtaedje des otos pa les particulîs
[candjî | candjî l’ côde wiki]E 1943, gn aveut cåzu pus ene oto d' particulî el Beldjike. A dater d' adon, tos les manaedjes ont cmincî a nd atchter, des rescontes pu des nouves. Diviè les anêyes 1970, gn a cmincî a-z aveur deus otos pa manaedje.
Dins les anêyes 2000, gn aveut bén 5 miyons d' oto d' particulîs el Beldjike (ene po deus djins).
Dins les belès-letes e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Guy Cabay baltêye les disdut fwaits pa / avou ene oto dins ene tchanson «Li sabat d' Sinte Mere l' Oto».
- Li veye atake a fruzi, å matén
- L' infier adschind, c' est l' eure do cråmignon
- L' solo n' est nén co levé; ç' n' est rén;
- I front l' fiesse s lampions.
- Resploe
- C' est l' moumint do sabat, l' moumint do sabat
- L' moumint do cahu, l' moumint do disdut.
- C' est l' Sinte Mere l' Oto.
- C' est l' moumint do toubion, l' moumint do vôtion,
- L' måle eure des roufleus, l' måle eure des truxheus
- L' fiesse des forsôlés
- C' est l' Sinte Mere l' Oto.
