Oujhea d' proye
Èn oujhea d' proye[1] ou oujhea proylî ou oujhea magneu d' tchå, c' est èn oujhea ki vike tot magnant del tchå, dj' ô bén: apicî des ôtès biesses lomêyes ses proyes.
Apiçaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]I les apice tot ls esserant dins ses grawes, soeye-t i po lzès stofer (wôteus), soeye-t i po les tni a stok, et lzî coixhî l' hanete (fåcons).
Motlî e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les nos walons des oujheas proylîs si rcôpnut sovint: on minme no si dene a sacwants indjes (egzimpe : lairon ås poyes, houprale). D' èn ôte costé, li minme sôre d' oujhea d' proye pout aveur ene driglêye di nos.
On rindje sovint les oujheas proylîs sorlon k' i tchesnut do djoû u del nute. Les oujheas d' proye di djoû k' on trouve el Walonreye sont lomés les moxhets ou miyots.
Dins les cis d' nute, on trouve, padecô di l' adire inte les tchafôs, k' ont come des ploumes ki bizèt foû del tiesse, a môde d' orayes, et les houretes ou poûtes, k' ont ene ronde tiesse.
Sôres
[candjî | candjî l’ côde wiki]On fwait sovint l' adire inte les oujheas d' nute magneus d' tchå et les moxhets (oujheas d' djoû magneus d' tchå).
moxhets
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Loukîz a :: moxhet
ôtes oujheas proylîs d' djoû
[candjî | candjî l’ côde wiki]houprales et tchafôs
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est les oujheas proylîs d' nute.
- hourete di bwès ou grande hourete (Strix aluco)
- hourete des tchamps ou pitite hourete (Athene noctua)
- hourete di clotchî ou houprale di clokî ou blanke hourete (Tyto alba)
- duk di bwès (Asio otus)
Alére
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Ene båke so les bwès d' l' Årdene p. 297.
- ALW 8, pp 189-201.