Påke

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Påke », loukîz cial.

Cocognes, colorêyes avou del sope di pelakes d' agnons

Påke, c' est ene fiesse des Crustins ki rmimbere li moirt (li djoû do Bon Vénrdi) eyet li ravicaedje (li dimegne di Påke) da Djezus-Cri, sorlon les scrijhaedjes des Evandjîles.

Påke tome e moes d' måss u e moes d' avri, a l' assorlon do moes del lune.

Termene di Påke

Les fiesses di Påke atakèt avou l' peneuse samwinne, li djoû del floreye Påke.

C' esteut ene ocåzion dins l' vî vî tins, po les noveas crustins intrer dins li rlidjon tot alant l' prumî côp al comunion, did la, li ratourneure "fé ses Påkes.

Les fiesses di Påke sont houte al Serêye Påke, li dimegne d' après Påke.

Les fiesses di Påke a divnou eto ene fiesse des efants, (et minme des djonneas) ki rçuvèt des cocognes (oûs d' Påke) des clotches k' estént evoye a Rome (sapinse leus parints). Gn a eto li cok ki pond des oûs cûts deurs, u li lapén d' Påke ki vént apoirter des oûs (Måmdey).

Messe di Påke

Li curé kimince pa-z esprinde li tchandele di Påke u ciedje di Påke.

On lét voltî on boket del prumire lete sint På ås djins d' Corinte.

6. Frés, èn savoz nén k’ ene miete di lewin fwait monter tote li påsse ?
7. Rissaetchîz vosse vî lewin po divni ene novele påsse, puski vos estoz sins lewin, paski Djezus-Cri, nosse lewin, a stî touwé.
8. Adon, fijhans l’ fiesse, nén avou do vî lewin, li ci del metchansté et del vicieusté, mins avou do pwin sins lewin, li ci di l’ oniestruté et del verité.

Pu on passaedje des Ouves des Apoisses:

34. Pire, adon, ataca-st a djåzer : « asteure, dji comprind ki l’ Bon Diu ni fwait nole diferince inte les djins;
35. mins avå tos les peupes, i voet voltî li ci k’ el respectêye et ki fwait çou k’ est djusse.
36. Il a evoyî s’ messaedje ås efants d’ Israyel, po lzî fé saveur, pa l’ vwès da Djezus-Cri, li boune Novele del påye. C’ est bén lu, Djezus, k’ est l’ Signeur di tolmonde.
37. Vos sav bén çou k' a stî anoncî totavå l’ Djudêye, a cmincî pa l’ Galilêye, après l’ bateme ki Djhan pretchive.
38. I s’ adjit di Djezus d’ Nazarete. Li Bon Diu l’ a oendou do Sint Esprit, et lyi a dné s’ droet. Il a passé tot fjhant l’ bén et tot rwerixhant tos les cis ki l’ Diåle tineut e s’ povwer. Li Bon Diu esteut avou lu.
39. Nos estans les temoens di tot çou k’ il a fwait e payis des Djwifs et a Djeruzalem. C’ est cist ome la k’ il ont fwait mori, tot l’ pindant sol croes.
40. Mins l’ Bon Diu l’ a rlevé d’ amon les moirts li troejhinme djoû et i lyi a dné di s’ poleur mostrer...
41. nén a tolmonde, mins azès temoens k’ il aveut tchoezi a l’ avance, a nozôtes k’ a magnî et k’ a bevou avou lu, après k’ i s’ fouxhe rilevé d’ amon les moirts.
42. I nos a cmandé di pretchî å peupe, et d’ acertiner ki c’ est bén lu l’ djudje ki l’ Bon Diu a metou po djudjî tos les cis ki vikèt et les cis k’ sont moirts.
43. C’ est d’ lu ki tos les Profetes djåzént, po fé saveur ki tot ci k’ el croet, riçurè, so s’ no, li pardon d’ ses petchîs.

Påke mon les djwifs et les muzulmans

Les Muzulmans, ki creyèt sifwaitmint a Djezus-Cri, ni fiestixhèt nén Påke, ca i n' croeynut nén k' il a morou so ene croes (i dijhnut k' il a monté direk å cir, et kel ci k' esteut crucifyî, c' esteut èn ôte).

Les Djwifs ont-st ene fiesse di Påke da zels, ki Djezu-Cri fiestixha divant d' mori, et ki s' no a stî rprins e latén pa les crustins d' Rome po fé l' mot "Påke".

Påke dins l' cronolodjeye et l' meteyo

El Walonreye, cwand gn a pont d' nive a Noyé, on croet k' i gn årè a Påke, et årvierdimint. Insi, gn a des spots ki dijhnut :

Vert Noyé, blanke Påke; blanc Noyé, vete Påke.

Cwand k'on magne les boûketes a l' ouxh, on magne les cocognes el coulêye.

Hårdêyes divintrinnes

• Floreye Påke
• Poenneuse samwinne
• Blanc djudi
• Bon vénrdi
• Cloyowe Påke

Hårdêyes difoûtrinnes

• Li pådje di Påke so l' Aberteke
• Do trevén d' Påke (Bernard Louis, avou l' accint d' après Nameur).