Politike linwistike eneviè l' walon

Li politike linwistike eneviè l' walon, c' est totes les mzeures k' ont stî prindowes pa des instances oficires k' estént mwaisses el Walonreye po discoraedjî u ecoraedjî l' walon.

Redjime francès

Tins do Redjime francès, li walon est on patwès come les ôtes. L' idêye, c' est d' elzès dzindjner.

Beldjike do 18inme sieke

Li Beldjike est basteye so on lingaedje oficir, li francès. Tos les lingaedjes do payis, flaminds et walons sont rwaitîs po rén.

Walonreye prûssyinne

El Walonreye prûssyinne (1915-1919), c' est l' Kulturkampf. Li walon n' est nén vizé directumint pask' i n' est rwaitî ki come ene mundart (diyaleke). Mins Bismark vout fé disparexhe li francès vijhén, k' est pår disfondou pa les walon-cåzants.

Beldjike del kimince do 20inme sieke

ezès scoles

Ene circulaire di 1952 dimande ås mwaisses di scole di lûter disconte l' eployaedje des patwès dins le coûs d' recreyåcion.

Sacwants instituteurs vont adon apliker des penitinces po les cis (cenes) ki djåeèt "patwès".

On dene, metans, ene boesse d' aloumetes u on noer boton ås scolîs ki djåznut walon, et sel divèt i rpasser a èn ôte k' il ont oyou djåzer walon eto.

On fwait scrire cint côps «Je ne peux pas parler wallon»

Beldjike del fén do 20inme sieke

Abondroets des lingaedjes dilérins

• Decret Valmy Féaux
• Decret Urbain
• Tchåte uropeyinne po les lingaedjes dilérins

Margayes di cåze di l' uzaedje oficir do walon

• Siermint da Rodjî Viroux
• Siermint da Claude Snaps

Walonreye di France

Li walon, cåzé dins l' Bote di Djivet, est rprins dins ene djivêye d' ene 70inne di lingaedjes dilérins del France. Mins c' est po les cis ki sont disconte di zels mostrer ki ci n' est nén possibe di tertos les aconter.

Les lingaedjes dilérins sont ricnoxhous pal nouve constitucion k' a stî vôtêye e moes d' djulete 2008.