Taprece

Èn årtike di Wikipedia.
di machene a scrire
di copiutrece

Ene taprece, c' est l' pîce d' ene machene a scrire ou d' ene copiutrece avou tote des tapes po tchaeke lete (ou chife).

Sôres di tapreces[candjî | candjî l’ côde wiki]

I gn a totplins des tapreces. Li pus peuprece, c' est l' QWERTY, mins des ôtes payis uznut voltî d' ôtes adjinceure : come el QUERTZ (Almagne) ubén l' AZERTY (France eyet Beldjike). Ces nos la sont sorlon les prumirès letes k' i gn a sol prumire roye, a hintche.

Metaedje des mwins so ene taprece[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li hintche mwin si dvreut mete avou les cwate doets (pitit doet, doet a l' anea, grand doet, erî-doet so les letes del troejhinme rindjeye, QSDF po les tapreces AZERTY.

pôzucion del gåtche mwin

Li droete mwin si mete di l' ôte des costés del minme façon so JKLM.

Les letes do dzeu et do dzo sont les cenes ene miete di bihaire. Metans li ptit doet del gåtche mwin va taper A ådzeu eyet W ådzo.

L' erî-doet a eto les letes do mitan: i taprè F eyet G (gåtche mwin) et J eyet K (droete mwin).

Mins gn a des hoplêyes di djins ki tapnut a deus doets.

Dins les belès letes e walon[candjî | candjî l’ côde wiki]

On djåze di diferinnès sôres di tapreces di machenes a scrire dins Lucien Mahin l' roman e walon Vera:

Natasha s' ocupreut des machenes a scrire vîs modeles. End aveut d' cénk sôres : des avou les caracteres cirilikes, les cenes k' on vindeut l' pus. Dins les cenes ås caracteres laténs, t' end aveus avou l' taprece AZERTY. AZERTY, c' est les letes k' aparexhèt sol deujhinme rîlêye di tapes, å hôt, a hintche. Ces-lales, i les vindént ås consulats des payis do Coûtchant et a sacwants otels di Yalta. Des ôtes al taprece QWERTZ, c' esteut po les Almands d' Crimêye.
Al fén, n aveut les cenes avou tote li riguilete des accints pol trouk, on scrijha k' gn a des faflotes a tos les mots. Gn aveut cåzu k' zels a les vinde so tote li Crimêye. Leus cliyints, c' esteut bråmint les soces cultureles tatåres k' avént adopté li scrijhaedje latén a môde des Trouks.
Li cénkinme sôre, c' esteut les tapreces ås caracteres arabes, ki l' rôlea ride sol droete cwand on tape, li contråve des ôtes, paski li scrijhaedje arabe va di droete a hintche. End avént vindou bråmint so l' Iran, ki cåzèt piersan, mins scrijhèt avou des caracteres arabes. L' Iran, c' esteut cåzu l' seule cliyintele k' el Buro Marinov aveut ådfoû del Crimêye, et fé d' espôrtaedje.
Asteure ki les djins s' éndjolijhént a make tertos, Zande ni saveut nén dtrop cwè fé avou ces agayons la.[1]

Sourdant[candjî | candjî l’ côde wiki]

  1. al pådje .