Matenes
Les Matenes, po les crustins, c'est l' 3inme priyire del djournêye, ki s' dit foirt timpe, ås aireurs do djoû, après s' awè levé.
Mwaissès dnêyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les bizantins et les årmenyins ont aclapé les matenes ås lôdes, et po ça ont metou des ôtès matenes a leu plaece, ki les bizantins ont lomé "priyire e meynute", et les årmenyins "rimetaedje des catches å for". Did la, li ratourneure "ratinde matenes" pol rewoeyon d' Noyé, divant l' messe e meynute.
Les matenes si lomnut ορθρος (orthros) e grek, matutinus u tenebris u nocturnæ e latén, outreniya e slåve. Cisse priyire est l'imådje do ravicaedje da Djezus-Cri.
Normålmint dins tos les rites, les matenes ont 12 såmes po d' bon, des imes, des priyires et, po les coûtchantreces, des lijhaedjes del Bibe et des Peres di l' Eglijhe. Po les levantreces, come lijhaedjes, i gn a ki l' evandjîle, seulmint les dimegnes et les djamas. Ciste evandjîle est acoplêye a ene pitite porcession et des tchants, ki s' lomnut "les comeres ki poitnut des ôles", po rimimbrer les femes k' årént discovrou l' ravicaedje da Djezus-Cri.
Matenes a pårt
[candjî | candjî l’ côde wiki]Tins del peneuse samwinne, les matenes estént avanceyes al nute do djoû di dvant.
Les troes dierins djoûs, le divént esse fineyes après solea djus. Did la leu nos, di distindowès matenes (ki replaecént ossu les lôdes).
Hårdêye divintrinne
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Distindowès matenes
- ratinde-matene (rewoeyon d' Noyé)