Andrée Bacq

portrait da Andrée Bacq e 2002

Skepiaedje	5 d' awousse 1927, Li Sårt-Sint-Lorint
Moirt	9 di djun 2014, Nameur
Activités	scrijheuse

WIKIDATA

Andrée Bacq (Andrêye e walon, mins pus sovint Madame Bacq), c' esteut ene fijheuse d' arimés k' a skepyî å Sårt-Sint-Lorint li 5 d' awousse 1927. Elle a morou li 9 di djun 2014 a Nameur.

Ele djåzéve todi walon avou les waloneus.

Elle est rprinjhe dins l' antolodjeye Scrire.

Di s' mestî, elle esteut prof di francès ezès umanités.

avou Louis Baijot e 2004]]
e 2005, a l' etermint da Rodjî Viroux

Cårire come waloneuse

Elle atake a scrire des arimés e 1943. Ele datéve todi ses scrîts.

Ele rashonne les scrîts disk' a 1978 dins ene schorseye kel tite, c' est : "D' ayir et d' ådjourdu" (D'ayîr èt d'odjoûrdu).

Elle eplaida eto ene ôte ramexhnêye di ses powezêyes el pitite colleccion del SLLW : "Diè, vos, l' mere" (Diè vos l' mére èt Les nûts d' frède bîje) (1984).

Elle a stî mimbe des Relîs Namurwès et des Walons Scrijheus d' après l' Ban-Bwès. Ele vineut cobén eto al Soce des Rcåzeus d' walon a Bietris.

Elle a bouté a des emissions e walon al RTBF, e a stî mimbe do djuri do Grand Pris del Tchanson walone.

Andrêye Bacq, linwe-ehåyeuse

Come si copleu Rodjî Viroux, elle esteut foirt sipepieuse sol respet del croejhete do scrît walon, les cåzaedjes des tchansons et minme li djåzaedje ordinaire dins les copinreyes di walon. Ele pout esse riwaitêye come ene des linwe-ehåyeuse do walon. Mins ele n' esteut nén avnante assez po-z atôtchî les djins et fé passer ses idêyes.

Andrêye Bacq n' a rén trové a rdire å scrijhaedje rifondou, veyanmint ki c' esteut ene manire come ene ôte di scrire li walon, k' ele riwaitive come ene seule langue.

Andrêye, li balzineuse

Andrêye Bacq a todi balziné po-z eplaidî ses bokets. Ele n' a måy volou, metans k' i soeyénxhe dins des ptitès gazetes (avou bråmint des "flotches") come li Coutcouloudjoû. Foû del SLLW, ele ni s' a leyî eplaidî fok dins les Cayés Walons eyet dins les Noveles des Walons Scrijheus d' après l' Ban-Bwès.

C' est çou k' ele dit dins l' rimea metou al tiesse di s' prumî cwåtron et ki s' lome "Balzinaedje" :

Est çk' i les fåt mete

Bén lon dins l' ridant

Ki dispoy trinte ans,

A stî leu catchete ?

Les fåt i mostrer

Et pu k' on-z è reye ?

K' on-z è braiye kécfeye…

D' inmreu mia les wårder (lz aurder)

Fåt tchoezi, alons !

Dji n' a waire d' aleure (alûre)

Est çk' i m' fåt tant d' boure (bûre)

Po on ptit cwåtron ?

C' est l' vraiy, après tot !

Si l' papî s' lait scrire

C' est po s' leyî lére (lîre)

Lijhoz les, tinoz !

Portant, elle dijha aveur eto tote ene rîlêye di scrîts dins ses ridants k' ont motoit stî tapés å diåle pås eritîs.

Hårdêyes difoûtrinnes

(so l' Aberteke)