Blanke rezete
Li blanke rezete[1], c' est ene fleur des tchamps såvlonixheus des payis del Mîtrinne Mer.
Sincieus no d' l' indje : Reseda alba
Spårdaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ele si rescontere so les trîxhes et les djouxhires nén trop lon del Mîtrinne Mer.
Ele vént eto so les teres å boird di l' Oceyan Atlantike, disk' å Payis d' Wale (veyanmint k' elle a on no e walès a pårt) ey pår e l' Norvedje. End a eto so les såvlons toprès del Mer do Nôr e l' Flande ey e l' Neyerlande.[2]. Et disk' ås coisses del Mer Baltike.[3]
Discrijhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ele fwait 60 a 80 cintimete hôte.
Foyes ås grands dints, cénk a cwénze.
Les blankès fleurs sont-st arindjêyes a môde di troke simpe, so ene grande longueur do bodje. Did la si no e l' arabe marokin «cawe-di-bedot».
Les ptitès fleurs ont cénk florifoyes et cénk petales, tchaeke di zels discôpés avou troes stitchons å coron.
Les grinnes aparexhnut a fwait ådzo do bodje. C' est des boessetes cåzu rectingulreces d' a pô près 1,4 cintimete log.
-
plante etire
-
foye
-
fleur
-
grinnes (ådzo do bodje)
-
sol boird d' ene voye
Crexhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]E Marok, ezès Douccala, ele vént a pårti des prumirès plouves do waeyén-tins (moes d' octôbe et nôvimbe). Ele florixh do moes d' djanvî å moes d' måss. C' est ene des pus edurantès fleurs a ç' moumint la. C' est l' mwaisse plante so les djouxhires cwand i fwait setch e moes d' djanvî.[4]
E Midi del France, ele pout dmorer vicante d' ene anêye so l' ôte. Elle florit do moes d' avri å moes d' setimbe.[5]
Uzaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est ene plante ki les bedots et les vatches paxhèt voltî.
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ noûmot do walon fwait a pårti di rezete, mot walon bén acertiné pol rôze d' Edjipe (Reseda lutea).
- ↑ (nl) https://wilde-planten.nl/wittereseda.htm
- ↑ Loukîz sol mape vaici
- ↑ Waitaedje del florixhåjhe ezès Douccala pa Uzeu:Lucyin, 1989-2024.
- ↑ Wiccionaire francès.