Cawete -ea

Li cawete -ea, c' est ene raptitixhante cawete, ki provént del cawete latene -ellum.

Cåzu tos les mots avou l' betchfessî ea, c' est des cis avou l' cawete -ea.

Etimolodjeye

Ele provént del cawete latene -ellum, k' a divnou dins l' vî lingaedje d' oyi : -eal. C' est come ça k' elle a passé avou l' normand e l' inglès d' ouy:

veal meat = del tchå di vea

Sacwants nos avént dedja l' minme bodje et l' minme cawete e latén:

• castrum + -ellum => castellum ==> tchestea
• rastrum + -ellum => "rastellum" ==> rustea

Rilomés egzimpes

A Hu, mågré ki l'a accint do walon est bråmint a môde do walon do Levant, li cawete -ea si prononce a môde namurwesse ! -ia (/ja/).

cawete -ea tot prononçant les cwate merveyes di Hu

On djåze insi des cwate «merveyes di Hu», li «rondea», li «pontea», li «bassinea» et li «tchestea».

Divnance e walon, picård e francès

E vî walon, elle s' a scrît -eal ou -ea, ki les Lidjwès prononcît "-ê" (et cåzu "-in" e sacwantès plaeces, -é so ene pårteye del Basse Årdene) et les Namurwès et les Carolos "-ia".

E picård, elle a divnou "-iô", sovint scrît "-iau", kécfeye "-ieau".

E francès, elle s' a scrît "-eau", mins s' a prononcî "-ô".

Parintêye

Femrin

Li cawete -ea, c' est ene cawete d' omrins nos; li femrin (cwand end a), c' est tipicmint avou -ale. Mins, so l' assaetchance do francès, po sacwants mots (novele, båshele, bele, payele), c' est l' cogne -ele k' a passé e rfondou.

Raparintaedje fwait so les mots avou l' cawete -ea

Li L etimolodjike rispite, la k' les parints si fjhèt sol cogne femrinne (vraiye ou forveyowe).

• Viebes al dobe cawete «-ler» et «-li» : veler, peler, rusteler, ebeli
• dobe cawete -lete : (-ea + -ete): hawea => hawlete
• dobe cawete -lî (-ea + -î) : rustea => ruslî; tchapea => tchaplî; Barvea => Barvelî (noûmot)
• dobe cawete -elmint: waxhea => waxhelmint
• dobe cawete -elresse: tchapea => tchapelresse

Mins gn a deus troes foû-rîles :

• wårdance do betchfessî EA : rabeazi, nawearin
• wårdance del voyale "A" del cawete -ale: macralreye

Dobès cawetes avou l' cawete -ea å coron

Gn a eto des dobès cawetes avou l' cawete -ea å coron :

• cawete -et + cawete -ea => dobe cawete -tea (Wikt:hamtea)

Hårdêyes difoûtrinnes

• Ene pådje avou des imådjes sol cawete ea
• Sacwants mots avou l' cawete -ea (dedja studyîs sol Wiccionaire)