Li Grande Boursegne
Li Grande Boursegne, c' est on ptit viyaedje del Walonreye, rebané avou Djedene, a 1 km del Pitite Boursegne.
- Limero del posse: 5575
- Eplaeçmint sol Daegn: 50°02'N—4°50'E
- Vîs scrijhas: Bursinas, (814, 816, 1075), (in novis Bursinis, 1070-1076); Borsinas, de Boursinis novis, (1275). Formes romanes: Borsines, (1139, 1235, 1253); les Bossines, (1380); les Borsiennes,(1411); les Borsines, (1431);Boursine, (1533-1557); Bourchiennes, (1516); Bourseigne (al fén do XVI°s.)
- Eglijhe di 1867, a Sint Nicolai.
- Dicåce: li deujhinme dimegne di djun.
Etimolodjeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]"Burs", e shuvant Foerstemann, sereut ene plante k' on lome "Borse" e hôt almand (Bursa, ledum palustre), ki crexhe dilé les rixheas. Èn ôte tuzaedje vôreut ki ça vénreut di "Burc, Borc", ki sreut on radicå amoennant "Borsus" et "Bourcy", vinant do tixhon "Berk", beyôle.
Li "Borse" almand, ki s' åreut lomé dinltins "Bursibaut", sereut ene sôre di myrica, ki crexhe dins les frexhès fagnes et ki sieve en omeyopateye, po soladjî les pikeures di moxhes al låme et les dismwindjaedjes.
Dins les fagnes del Croes-Schaye (fagne di l' Abîme, Marotele, valêye di l' Ours, on rascontere li Myrica Gale, ki Gaston Lucy loméve li "myrthe des marais", ene plante aromatike k' on meteut dins les årmås a lindje on pô crowes, po-z espaitchî l' lindje di prinde on gosse di tchamossî. Gn a-t i on rapoirt di onk a l' ôte, et avu Boursegne? Pocwè nén?
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les deus Boursegnes, li Ptite et l' Grande, ont shû a pô près l' minme tchimin, a pårt ki l' Grande esteut putoit rataetcheye a l' Abeye di Wåssårt et al Conteye di Nameur, avou des acwintances avou Poilvache. Li Grande Boursegne a oyou a sofri e 1640 des tropes francesses ki vnént fé l' sidje di Tchårlumont (Djivet).
Al guere di 1914, po on uhlan touwé al frontire, les Almands ont broûlé 72 måjhons. I n' dimoréve ki l' eglijhe et 18 måjhons. Va co bén k' les djins avént saiwé e bwès.
E 1944, en alant so Vierzeye, i gn a plin di parachutaedjes d' åres pol Makis et les prumîs paras bedjes sol sol nåcionå, djusse divant l' liberåcion.
A vey
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li site del Croes-Schaye fwait pårteye del viye comene del Grande Boursegne. C' est ene sitroete binde di teres k' el riloye avou l' viyaedje e passant eter Riene etVierzeye et k' on lome: "Les longs boyeas".