Djedene

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "Djedene", alez s' vey sol Wiccionaire

Li grande Djedene (Djèdène /ʤɛdɛn/, F. Gedinne), c' est ene rebanêye comene del province di Nameur, k' a dné s' no å canton li pus a nonne del province di Nameur.

Mwaissès dnêyes

Dimorants: 4.398 (2005)
Sitindêye: 151,56 km²
Dinsité: 29,02 djins/km²
Limero del posse: 5575 (po tote li comene)
Arondixhmint: Dinant

Djeyografeye

Eplaeçmint sol Daegn

49°59N—4°56'E

Ban d' Djedene

Awes et hôteur

Djedene est dins l' bassin del Houye, pitite rivire ki rdjond Mouze dilé Djivet (so France) et k' est colnijheye a plaeces pås castors.

Djedene vijhene avou l' massif li pus hôt del province di Nameur, li Croes-Schaye (503 m); payis di fagnes et d' brouyires.

Istwere

On a cåzé l' prumî côp d' Djedene e 1017 u 1028 dins “Miracula S. Gengulfi”, sicrît pa Gozon, moenne et abé di Florene, ki raconte les margayes a propôs des rlikes di Sint Djingou k' ont stî hapêyes a Djedene et moennêyes a Florene, al dimande do signeur Arnoul di Rumigny.

Jacques d' Orchymont esteut signeur hôtin di Djedene, k' il a, diviè 1200, afranki al coutume di Ranwez. E 1236, Baudouin d' Orchymont confirmêye li coutume di Renwez, mins avou des amenadjmints po les djins d' Djedene. Ci coutume la a fwait plaece pus tård al coutume di Bouyon.

L' istwere di Djedene a stî assez ctapêye. Gn a k' a vey les eclaves ki les ptits viyaedjes avént dins les bwès d' Djedene.

Li 23 d' awousse 1914 i gn a yeu on combat eter Almands et Francès, k' a cmincî so Patiniye po s' achever al nute al Pitite Louwate et a Hodrémont d' on coté, a Vierzeye di l' ôte.

A vey

Li Fagne di l' Abîme (unicmint so caybotis) avou les osmondes
L' arboretom (al gåre di Djedene)
Al Cinse Djacot (Croes-Schaye), li “tour do meynaire”

Li tour do meynaire

A vey sol site del Croes-Schaye; c' est èn assimblaedje di 6 gros sapéns (des douglas di 80 ans), 3 pa 3 po fé 2 trepîs. Li prumî trepî est pôzé al tere et l' deujhinme est emantchî sol prumî, mins les pates al copete. I sont insi betchfessîs onk dins l' ôte. Djondant l' assimblaedje, gn a des dobès montêyes ki vont djusk' al copete, raclôses dins on tube di foitès tôles perforêyes po-z î vey clair.

Les sapéns fijhèt 35 metes di hôt et l' tour fwait 50 metes. Sol hôteur, gn a troes platfômes, a 17, 34 et 50 metes. Pa bea timp, on voet a 50 km lon et les panatches di wapeur del cintråle di Tchô, dlé Djivet, come si on sereut adlé.