Grossès aiwes
Les grossès aiwes 
aschoûtez lu u aschoûtez lu u aschoûtez lu[1] (on dit eto : grandès aiwes, hôtès aiwes ou pus biesmint les aiwes), c' est cwand les aiwes des mouzes afûlèt, et enaiwer l' payis. On voet ça å rlén, u après les oraedjes d' esté, u cwand i ploût a rlaye, al såjhon des plouves dins sacwants payis.
Motlî
[candjî | candjî l’ côde wiki]On djåze eto di:
- vinaedje-foû: l' aiwe vént foû di s' lét
- disboirdumint u disboirdaedje: li rivire disboirdêye.
- enaiwaedje: les tchamps, les rowes, les måjhons sont-st enaiwêyes.
Sacwantès grossès aiwes el Walonreye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- a Tchålerwè e 1850.
- a Lidje e 1926
- a Han-so-Lesse e 1994 et 1995.
- a Djmele, Pepinster, Tif, Vervî, Rotchfoirt, Han-so-Eure e moes d' djulete 2021.
-
Ocgniye, e moes d' awousse 2008 -
Lîssin, oraedje fén djun 2021 -
-
Lidje, vinaedje-foû d' Mouze, minme moes -
Tif, vinaedje-foû d' l' Aiwe d' Oûte, minme moes -
Han-so-Eure, vinaedje-foû d' l' Aiwe d' Eure, minme moes
Ezès payis del Mîtrinne Mer
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ezès payis del Mîtrinne Mer, gn è ra des grossès aiwes tos les 10 a 14 ans. Li tournante a ddja stî esplikêye dins l' Bibe (et dins l' Alcoran) avou l' paskeye da Djôzef vindou pa ses frés. Les 7 cråssès vatches et les 7 sipessès påtes corespondént ås termenes di plouve, la k' gn a bråmint des tchance d' aveur les hôtès aiwes.
Gn a kécfeye eto ene foû grande tournante di 7 côps 7 ans.[2]
-
Douccala, Marok (2008-2009); basse ki n' vént nén tos ls ans; måjhon basteye k' i fjheut foirt setch -
El Djadida, Marok, e moes d' djanvî 1996; ancyin ouwed repleni -
terén d' fotbal enaiwé, grossès lavasses -
Douccala, draches e 2008 -
inte Larache et Chawene, disboirdaedje, 2011
Ôte pårt
[candjî | candjî l’ côde wiki]Hårdêyes difoutrinnes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Scrijhaedjes so les grossès aiwes (e walon, so l' Aberteke)
- (fr) Corwaitaedje des grossès aiwes a Lidje e 1926
- Imådjes des grossès aiwes do moes d' djulete 2021 el Walonreye
so Wikisourd: Categoreye:Grossès_aiwes (tecses so les grossès aiwes)
Sourdants & pî-notes
[candjî | candjî l’ côde wiki]
- ↑ Les deus prumîs prononçaedjes, avou Coron -ès des addjectifs femrins pluriyals metous padvant; li troejhinme sins (e 20inme sieke, dins les accints les pus nonnreces; waitîz l' mape ALW.
- ↑ Rilevés d’ ene djin do viyaedje « Mwarid », « Oulad Aamran », Douccala, (Marok) tot mzurant li pus hôte avanceye del basse « Warar ». Divant les grossès aiwes di 2008-2009, gn aveut ddja yeu çoula e 1966-1967, et dvant, e 1915-1916.