Li Calmene
Li Calmene [1] (ripouwaryin Kelmes, almand Kelmis, francès La Calamine; divant 1919, Moresnet-neute, e 1483, Galmeiberg[2]), c' est èn rebanêye comene del province di Lidje, metowe dins l' Kiminålté tîxhon-cåzante di Beldjike.
Ban del Calmene
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Li Calmene (viyaedje)
- Noû Moresnet (Neu Moresnet)
- Hergenrate (Hergenrath)
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li påye des limotches (1815-1816) lait li teritwere del comene d' asteure (ki contént li mene di silicate di zénk lomé «calmene») dizo on statut d' neutrålté inte les Bas Payis eyet l' Prûsse.
Li comene esteut manaedjeye pa on mayeur et deus rprezintants di Rwè, onk des Bas-Payis (pu del Beldjike après 1830) et l' ôte del Prûsse. On î shuveut l' droet Napoleyon.
E 1919, li Påye di Versaye dene Li Calmene al Beldjike, ki va prinde ci no la (lwè do 15 di nôvimbe 1919).
Ele serè raloyeye al Beldjike e 1925, mins fourit rimetowe dins l' Almagne da Hitler di 1940 a 1944.[3]
Lingaedje do payis
[candjî | candjî l’ côde wiki]On î djåze li ripouwåryin, mins les djins el lomèt purade «platdûtche».
Eredjistrumint
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Ciddé, vos ploz schoûter èn eredjistrumint del fåve do vî vî tins «Li bijhe et l' solea» dins l' pårler del Calmene pol Djåzant atlasse éndjolike des lingaedjes di France et d' avår la.
