Djåzant atlasse éndjolike des lingaedjes di France et d' avår la

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot "Atlasse des lingaedjes di France", loukîz cial

Li Djåzant atlasse éndjolike des lingaedjes di France et d' avår la, ki s' no e francès, c' est Atlas sonore des langues régionales de France, c' est ene waibe la k' on a metou dipus d' cint céncwante ponts del France et des payis totåtoû (inte di zels li Beldjike, Walonreye et Flande).

Po tchaeke pont, on pout ôre et lére li fåve d' Ezope, «li bijhe et l' solea.»

Amontaedje

Li waibe a stî amontêye pa Philippe Boula de Mareüil a pårti di respondas mon des temoens diyalectolodjikes, mins eto mon des rcåzeus. Li pordjet esteut ecwårlé på Cinte Nåcionå francès po les Rcweraedjes sincieus (CNRS).

Succès do pordjet

Li waibe a yeu dipus d' 400.000 viziteus dispu l' esté 2017 disk' å moes d' avri 2018.

E moes d' may 2019, end aveut yeu 600.000.

Ponts walons

Pol Walonreye di France, gn a on pont, a Vireu-Molén (ki pout esse metou avou l' walon do Mitan): li walon n' est nén bén assuré, avou puzieurs passaedjes e francès.

Les ponts del Walonreye bedje si polèt radjouter tot clitchant so l' caze Be+CH+Je tot ådzo del waitroûlêye.

• walon do Levant
  • Lidje (veye): modêye bén djåzêye et bén scrîte
  • Serè: on î pout ôre on cminçmint d' fondaedje do H
  • Vervî (veye): notez ki li spotchaedje n' est nén si corant ki po ls ôtes walons.
  • Li Viye Såm: li H prumrece est bén clair. I rmagne li lete di dvant (dhaler => /thale/).
  • Ôvîfa (metou a Waime): djåzeu né-natif et diccionairî.
  • Mårcin: raprindisse dispu s' djonne tins, et scrijheu al leccion.
• walon do Mitan
  • Nameur: bea rcweraedje di mots simpes po ratourner "renoncer" (leyî tchaire les bresses) u "prétendre" (voleur awè råjhon); notez li disfondowe rifrancijheye vwèyajeû dandjreus a cåze di l' arivêye do mot avou l' mestî d' comis-voyaedjeu e 20inme sieke.
  • Bovegne: cåzeu né-natif, k' a raprins l' walon al sicole di Nameur.
  • payis d' Inguezêye: temoen arotiné ås scrijhaedjes e walon, et scrijheu lu-minme.
  • payis d' Djodogne: franc scrijheu e walon
  • Tîne-el-Hesbaye (eplaecî a Hanu): cåzeu né-natif, k' a cmincî a scrire sins scolaedje difoûtrin.
  • Nametche: sicrijheu foirt sipepieus.
• walon do Coûtchant
  • payis d' Tchålerwè: tecse al leccion fwait sorlon l' accint noté dins tos les scrijhaedjes da Jean Goffart.
  • Wagnlêye (lowijhî a Fleuru): ricwereu eyet cåzeu raprindisse dispu s' djonne tins.
  • payis d' El Lovire et do Rû: deus scrijheus foirt produjhants
• Basse Årdene
  • Transene: modêye ene miete literaire (leyî ouve po "renoncer"), avou rcweraedje di sinonimeye (paltot / mantea; tchiminåd / roteu / pormoenneu).
  • Libin: modêye espontanêye d' ene cåzeuse nêye-native, nén scolêye ås scrijhaedjes walons
  • Li Bork: modêye espontanêye d' on cåzeu né-natif, nén scolé ås walon
  • Tchonveye: modêye espontanêye ene cåzeuse nêye-native, nén scolêye.
  • Årveye: modêye literaire, d' ene cope di djin arotinés ås scrijhaedjes e walon.
• rifondants walons
  • Mont-Sint-Wubert: schoûtez l' prononçaedje zero-cnoxheu do betchfessî én (prononçaedje di "al fén")

Ponts picårds

Gn a 5 ponts picårds, onk el Walonreye, a Doû, sicrît et foirt bén dit pa Roland Thibeau.

Lussimbordjwès d' Walonreye

Gn a on pont po Bhô, eredjistré e moes d' måss 2019. Mins drola, li lussimbordjwès nén ricnoxhou come té pa ses cåzeus, ki deynut cåzer plate.

Adon, gn ava cwate ponts dins l' Payis d' Årlon e moes d' avri 2019.

Lingaedjes coinreces di Flande

Gn a deus ponts d' limbordjwès et onk pol wess flamind.

Pont gåmès

N a-st on ratournaedje e gåmès d' Vierton a stî eredjistré pa Jean-Luc Geoffroy.

Hårdêyes difoûtrinnes

• Adresse del waibe
• Mape del Beldjike tote seule